Confederalisme dekt meer dan één lading

"Confederalisme", het is een term die tijdens deze verkiezingscampagne in veel debatten en politieke speeches een prominente plaats krijgt. In De zevende dag werd een poging ondernomen om een invulling te geven aan de populaire term.

"Wij willen het Belgische model ombouwen tot een confederaal model", zegt Pol Van Den Driessche van CD&V. "Daarvoor is een Copernicaanse revolutie nodig waarbij het zwaartepunt van alle macht bij de deelstaten komt te liggen. Dit confederale model is het enige model, waarvan wij denken dat het kan werken."

Voor N-VA is confederalisme slechts een tussenstap naar een onafhankelijk Vlaanderen. "De federale staat, zoals die op dit ogenblik bestaat, werkt niet meer. België staat hierin niet alleen, je ziet ook op andere plekken in de wereld dat een federalisme met twee eigenlijk niet werkt. Daarom willen wij dat alle bevoegdheden in eerste instantie naar de deelstaten gaan, en dat men vervolgens vanuit de deelstaten beslist wat men nog samen wil doen", legt Frieda Brepoels (N-VA, foto) uit.

Renaat Landuyt (SP.A) vindt dat de discussie tussen confederalisme en federalisme veel te moeilijk is geworden. "Het is gevaarlijk geworden om in die termen te spreken. Wat de SP.A betreft, is het de inhoud die telt: er moet een sociale staatshervorming komen. We moeten kijken waar we geblokkeerd zitten en hoe we vooruit kunnen", aldus Renaat Landuyt (foto).

Voor Vlaams Belang is confederalisme vooral heel "confuus". Vlaams Belang gaat resoluut voor onafhankelijk Vlaanderen. "Indien zowel de N-VA als CD&V, maar ook de Belgicisten van Open VLD voor confederalisme zijn, dan is confederalisme een containerbegrip geworden waarin iedereen zich kan terugvinden en waarmee we dus geen wezenlijke stappen vooruit zetten", zegt Bart Laeremens van Vlaams Belang.

Confederalisme: de pensioenen

Opvallend, zowel CD&V als de N-VA staan voor confederalisme, maar bij de concrete invulling van het begrip, bijvoorbeeld op het vlak van de pensioenen, lijken ze een verschillende mening te hebben.

Voor CD&V kunnen binnen een confederaal model de pensioenen federaal blijven. "Wij zijn voor een interpersoonlijke solidariteit op het vlak van pensioenen. Een pensioen is geen profitariaat. Als dat helder en doorzichtig is, zie ik de noodzaak niet in om dat aspect over te hevelen naar de regio's", zegt Pol Van Den Driessche (foto).

"Pensioenen zijn een heel belangrijk onderdeel van de sociale zekerheid", zegt Frieda Brepoels. "De sociale zekerheid moet hervormd worden om veilig gesteld te worden voor de toekomst. De sociale zekerheid is een heel zware tanker op het Belgische niveau en je moet die in een bepaalde richting trachten te duwen. Wij willen dat de pensioenen vanuit Vlaanderen opgebouwd kunnen worden. Brusselaars kunnen dan kiezen voor het Vlaamse model of voor het Franstalige model."

Renaat Landuyt waarschuwt nog dat de kosten voor de vergrijzing aan Vlaamse kant veel groter zullen zijn de komende jaren dan in het zuiden van het land.

Wat moet er nog op confederaal niveau?

Welke bevoegdheden moeten nog op een Belgisch niveau blijven, vroeg moderator Johny Vansevenant zich af. Voor CD&V zijn dat "Defensie, grote stukken van het buitenlands beleid, de interpersoonlijke solidariteit (de pensioenen n.v.d.r.), het strafwetboek en het burgerlijk wetboek", somt Pol Van Den Driessche op. Opmerkelijk, CD&V wil ook de geluidsnormen, een bevoegdheid die nu regionaal is, herfederaliseren of confedederaliseren.

Voor de N-VA moeten alle bevoegdheden naar de deelstaten. "Dan zijn het de deelstaten die zelf oordelen wat ze samen willen doen. We moeten Vlaanderen binnen Europa zien. Defensie moeten we dus vanuit een Europees perspectief bekijken. Brussel zullen we samen moeten besturen, net zoals een aantal aspecten van het buitenlands beleid en een aantal convergentieafspraken die uitgewerkt moeten worden," legt Frieda Brepoels uit.

Voor Vlaams Belang is het duidelijk: "Het is hoogdringend. De onafhankelijkheid van Vlaanderen moet er nu komen", zegt Bart Laeremans (foto).

Meest gelezen