De Wever: "Verkiezingen winnen is het allerergste"

N-VA-voorzitter Bart De Wever ging in de "Rode Hoed" in Amsterdam in debat met Europarlementariër Derk Jan Eppink (LDD) en economen Barbara Baarsma en Arnoud Boot over de toekomst van België en Europa. "U gaat me niet verleiden tot zeer gevaarlijke uitspraken."

Het debat werd georganiseerd door de Nederlandse krant de Volkskrant en past in hun zondagse debattenreeks "Volkskrant op zondag". De Wever is de hoofdgast in het programma en wordt aangekondigd als "mogelijk de aanstaande premier van België". Nadat de N-VA-voorzitter even de Belgische situatie en zijn eigen partij mag duiden, volgt een rustig debat waarin iedereen het over de grote lijnen vooral eens lijkt te zijn.

Het onderwerp van het programma is waar het nu naartoe moet met de Europese Unie. De vraag of Europa uiteenvalt in een noordelijk en zuidelijk deel staat centraal. Regelmatig wordt de Europese situatie vergeleken met de situatie in België. "Europa is de optelsom van democratieën. België is dat ook", zegt De Wever daar onder meer over.

"Ons programma voor België en Europa is hetzelfde"

Een groot deel van het debat is gewijd aan de "transfers" tussen Noord- en Zuid-Europa, nadat de Noord-Europese landen hun Zuid-Europese buren door de eurocrisis geloodst hebben. "De transfers naar Zuid-Europa zijn een crisismaatregel geweest. Het volk wist niet dat dit de gevolgen zouden kunnen zijn van de euro", zegt hoogleraar Arnoud Boot (kleine foto).

"Ik ben in het principe wel voor transfers als de politieke constructie deugt", zegt De Wever daarover. "Maar je kunt er nu eenmaal niet omheen dat deze constructie niet deugt, niet in mijn land en niet in Europa." De Wever zegt ook in de toekomst nog bereid te zijn om op te draaien voor dergelijke transfers als de afspraken daarover duidelijk zijn en er responsabilisering is. "Als de DDR zijn rekeningen had kunnen blijven doorschuiven naar het buitenland, dan had dat land vandaag ook nog bestaan."

De N-VA-voorzitter benadrukt wel dat hij niet weg wil uit Europa. "Ons programma voor België en Europa is hetzelfde. In België willen we confederalisme, in Europa willen we een begrotingsunie waar Europa ook effectief in de begrotingen kan ingrijpen." De Wever vreest wel dat vooral de zuiderse Europese landen moeite zullen hebben om dat te slikken.

"De sociaal-economische kloof is een politieke kloof geworden", zegt Europarlementariër Derk Jan Eppink (LDD) die ook de vergelijking met België trekt. "Duitsland helpt Zuid-Europa zoals Vlaanderen Wallonië helpt. Het wordt steeds een getouwtrek over geld. De mensen in Zuid-Europa willen dat er gestopt wordt met die besparingen. Duitsland is het minst populaire land van Europa geworden."

"Iemand moet onbetaalde rekening betalen"

Volgens hoogleraar Barbara Baarsma wordt er te negatief over Europa gesproken. "Het klopt dat de euro meer een politiek dan een economisch idee was, maar we zitten er nu eenmaal in. Uit de euro stappen is irrationeel duur", klinkt het. Baarsma benadrukt dat er mondiale problemen zijn die nu eenmaal een grotere schaal vragen, maar beseft dat er een groot democratisch deficit is in de Europese Unie. "We moeten daar effectief iets aan doen. Het is te negatief om alleen maar te stellen dat het niet gaat lukken. Het kan lukken als we dat willen."

De Wever benadrukt dat hij niet defaitistisch is. "Ofwel kiezen we voor een model waarbij er geen bailouts meer mogelijk zijn mét een budgettaire unie. In het andere geval krijgen we een democratische onmogelijkheid met volksopstanden in het zuiden, en in het noorden een publieke opinie die heel die Europese Unie niet meer nodig vindt. Mijn voorkeursscenario is duidelijk A, maar ik zie daarvoor momenteel het nodige politieke leiderschap in Zuid-Europa niet."

Eppink (kleine foto) is het daar niet mee eens. "Er is wel degelijk politiek leiderschap in het zuiden, maar dat is tegen het huidige beleid", zegt hij. "Noord en Zuid bij elkaar houden wordt echt moeilijk", geeft ook hij uiteindelijk toe. Hoogleraar Baarsma haalt ook even aan dat een begrotingsunie volgens haar moeilijk wordt zonder verdere gelijkschakeling van een aantal andere zaken zoals de pensioenleeftijd, maar daar is De Wever het dan weer niet mee eens. "In een begrotingsunie zie ik geen eenheid in sociale zekerheid. Daar is Europa niet klaar voor en dat zou ons naar de afgrond brengen."

Dat soort afspraken is nochtans wel nodig volgens Eppink. "In Frankrijk heeft Hollande de pensioenleeftijd verlaagd van 62 naar 60. Als je dit soort zaken blijft doen, dan haal je je begrotingsdoelstellingen niet en moet je uitstel vragen bij Europa. Er is altijd ergens een onbetaalde rekening die door iemand moet betaald worden."

"Frankrijk is in de 20ste eeuw meer dan 10 keer gedevalueerd", zegt De Wever. "In mijn hele leven heeft het land nog geen enkele begroting in evenwicht gepresenteerd. Tel dat op met het strakke begrotingsmodel in Duitsland. Dat is niet eenvoudig en kan enkel door Europa te hervormen."

"Verkiezingen winnen is allerergste"

Op het einde van het debat wordt De Wever naar zijn vooruitzichten na de verkiezingen gevraagd. "Mijn persoonlijke hoop is dat we een regering kunnen maken zonder de PS", zegt hij daarover. "Zij hebben de deur daarvoor zelf opengezet. Als zij een regering kunnen maken zonder Vlaamse meerderheid dan kan dat omgekeerd zeker, maar eerst moet de kiezer dat wel mogelijk maken."

Op de vraag of hij premier wil worden, antwoordt De Wever het volgende. "In België is het allerergste wat je kunt overkomen de verkiezingen winnen. Of nog erger is premier worden. In de "Wetstraat 16" staat de 16 voor het percentage dat je nog zult halen als je er buiten komt." Hij verwijst onder meer naar de percentages van Open VLD en CD&V in vergelijking met hun scores toen respectievelijk Verhofstadt en Leterme premier werden.

Verder durft hij geen uitspraken te doen over zijn mogelijke ambities als premier. "U gaat me niet verleiden tot zeer gevaarlijke uitspraken, want dit debat wordt gestreamd", zegt hij daarover. De moderatoren willen ook weten of het confederalisme voor de N-VA het eindpunt is of niet, maar dat is volgens De Wever afhankelijk van de verdere evoluties op het Europese niveau. "Ik vermoed dat Europa ook de 21ste eeuw doorkomt en steeds meer bevoegdheden naar zich toe zal trekken, zodat we "overmorgen" wakker worden zonder tussenniveau. Ik wil wel iedereen geruststellen: ik heb niet de ambitie om de eerste leider ter wereld te worden die een meerderheid afscheurt van een minderheid."

Meest gelezen