"Tax Freedom Day" valt dit jaar op 10 juni

Het concept van "Tax Freedom Day" werd vorige eeuw ontwikkeld in de Verenigde Staten en wordt daar omschreven als de eerste dag waarop het inkomen binnen een natie theoretisch gezien groot genoeg is om de jaarlijkse lasten te kunnen betalen. Elke dollar die door de overheid officieel als inkomen wordt beschouwd, wordt meegeteld, net als elke betaling aan de overheid die officieel als een belasting wordt beschouwd. In de VS valt "Tax Freedom Day" in april.

In navolging werd ook in verschillende andere landen begonnen met het berekenen van een eigen "Tax Freedom Day." Omdat de manier waarop landen hun financiële gegevens verzamelen en categoriseren uiteenloopt, kunnen de verschillende "Tax Freedom Days" niet onderling met elkaar vergeleken worden.

In ons land berekent PricewaterhouseCoopers elk jaar de datum vanaf wanneer de Belg voor zichzelf begint te werken, en niet meer voor de staat. Het bedrijf telt daarvoor alle belastingen en sociale bijdragen die door werknemers, werkgevers en zelfstandigen worden betaald bij elkaar op en deelt dat bedrag door het bruto binnenlands product. Op basis daarvan wordt bepaald wat de "Tax Freedom Day" is.

In 2009 en 2010 lag die op 8 juni, dit jaar op 10 juni. Alles wat we na die datum verdienen, gaat dus naar onszelf en niet naar de staat, is de boodschap.

De "Tax Freedom Day" is niet onomstreden. Critici noemen het concept en de berekening "populistisch" en "ongenuanceerd". In een tegenreactie organiseerde het Financieel Actie Netwerk (FAN), een verzameling van 46 organisaties en vakbonden, op 31 mei een "Tax Justice Day", waarin ze van leer trokken tegen de "Tax Freedom Day" en opriepen tot een evenwichtiger fiscaal beleid.

Er wordt een kunstmatig onderscheid gemaakt tussen "werken voor de staat" en "werken voor jezelf", dat in de realiteit niet bestaat, klinkt het. Belangrijke diensten zoals onderwijs, openbaar vervoer, veiligheid... waarvan iedereen -het hele jaar door- geniet, worden gefinancierd met belastinggeld. Zonder voldoende inkomsten kan de overheid die collectieve diensten niet financieren.

De berekening van de "Tax Freedom Day" zegt ook niks over de verdeling van de belastingdruk. Arbeid wordt zwaar belast, maar kapitaal en vermogen veel minder. Vele grote bedrijven en grote vermogens kunnen belastingen ontlopen via allerlei achterpoortjes, waardoor ze hun eigen "Tax Freedom Day" al veel vroeger dan in juni kunnen vieren, zoals de gewone werknemers. Het fiscale beleid moet dan ook veel evenwichtiger worden gevoerd, is de boodschap.