Control - Alt - [Delete]

Vermoedelijk stel ik u teleur als ik mijn deelname aan uw programma weiger. Hoe overtuigd ik ook ben deel te nemen des te weigerachtig sta ik ertegenover.

Is het de zinloosheid van mijn verhaal, de schrik van de microfoon, de woede na een onterechte (lange) voorhechtenis, het er nog niet bovenop zijn na 5 jaar, het vele verlies, de ontgoocheling in de maatschappij, het kafkaëske gevoel, de perversie van het parket - want zo is het -, de onmacht of het verwijt?

In elk geval verlamde uw vraag mij dit gehele weekend.
Het is té moeilijk om zonder hevige emoties over dit onderwerp te praten… live, voor een publiek van een paar honderdduizend luisteraars. Weet wel, ik schaam me niet in mijn verhaal, het maakt me gewoon intriest. Ik behoor tot de ±350 mensen die elk jaar een onterechte voorhechtenis hebben ondergaan, willens nillens.

Straffe cijfers… Cijfers die doen denken, cijfers die mij diep intriest maken…

Kan de minister van Justitie deze cijfers omzetten in emotioneel verlies? Maar dit is voor hen niet belangrijk: probeer dan misschien eens als economisch verlies? En dan spreek ik niet alleen over mijzelf; ook mijn kinderen, mijn echtgenote, mijn oude ouders die mij een goede opvoeding hebben gegeven, mijn familie, mijn vrienden en kennissen, alle mensen waar ik kon op rekenen en vice versa, mijn patiënten…

En zoiets 350 maal per jaar………

Collateral damage???

Ik weet niet of het beter is een onschuldige teveel op te sluiten dan een misdadiger te laten lopen. In elk geval is ons rechtssysteem erop voorzien om iemand die niet schuldig is vrij te spreken. 'Recht' is recht! Dus uiteindelijk mag niemand opgesloten zijn zolang de schuld niet bewezen is… (Is dit trouwens in vele landen niet zo, met maximaal 24 of 48 uur voorarrest?).

In elk geval, elk jaar 350 onterechte hechtenissen, waarvan een groot pak pas na jaren uiteindelijk vrijspraak krijgen! Er zijn dus genoeg kandidaten om aan uw programma mee te doen. Of knelt hier het schoentje: mensen met onterechte hechtenis in het verleden hebben het hier allemaal niet makkelijk mee…

Voor zover ik mij herinner gaat uw programma door in de gevangenis van Hasselt. Dit schrikt uiteraard af. En u zei in de bezoekersruimte? Juist de plaats waar de emoties het hoogst zijn als je opgesloten bent.

Het programma gaat over de gevangenis, om de gewone mens (die nog niet tot de 350/jaar heeft behoord) duidelijk te maken hoe het er in feite aan toe gaat. Groot gelijk met uw opzet, inderdaad veel mensen weten niet hoe het er gaat. Dit heeft na mijn vrijlating tot hilarische gesprekken geleid met mijn omgeving en vrienden.

Want die zijn wel allemaal geïnteresseerd… Waarom heb je geen sms gestuurd of niet eens gebeld of gemaild…, de gekende vragen. Zat je alleen? Geen last van andere criminelen, ja want jij bent toch geen crimineel! Je kon toch buiten? En in die eetzaal… Veel tv gekeken zeker? Durfde je daar gaan douchen? Etc…etc… Het is toch Hollywood die ons maatschappijbeeld vormt...

Hoe heb ik de 'Nieuwe Wandeling van Gent' ervaren?

Mevrouw, u kan zich heel gemakkelijk in mijn gedachte verplaatsen. Als u morgen een moord pleegt, een bankoverval doet, fraude pleegt, pyromaan bent, drugs verhandelt dan weet u, eenmaal de deur achter u in het slot valt (dit geluid blijft goed bij), dat u fout bent geweest…misschien in sommige gevallen goed geprobeerd, maar je wist wat er boven je hoofd kon hangen…

Verplaats u nu even naar de 350! U wordt bij een mooie zonsopgang om 7 uur 's morgens uit uw bed gehaald, er worden verwijten en tenlasteleggingen naar je hoofd gegooid, je wordt geboeid, je ziet je partner verdwaasd achterblijven, in een auto gestopt, urenlang ondervraagd worden, met een middag- en boterhampauze een uurtje in een cel opgesloten met enkel een betonnen bed, daarna opnieuw ondervraagd, ditmaal in een andere politiekazerne, om 17 uur beland je in een cel van 1 vierkante meter (één) met heuse tralies, dan kom je bij een onderzoeksrechter die je nog meer gedonder geeft en je uiteindelijk om 20 uur 's avonds naar de gevangenis laat overbrengen alwaar je wegens het late uur vlug een dun matrasje krijgt op de grond bij een andere gevangene.

Gedurende de ganse tijd weet je dat je niet gedaan hebt wat er naar je kop wordt gegooid… Je bent onschuldig, je weet dat je onschuldig bent, je weet dat je niet in staat bent voor wat men u verdacht maakt… en toch: u zit opgesloten.

Vrijheid wordt definitief uit je woordenboek geschrapt.

Dit zijn oorlogssituaties, mevrouw! Zo moeten die honderdduizenden Bosniërs zich gevoeld hebben toen die Serviërs binnenvielen, zo moeten onze grootouders zich gevoeld hebben, zo voelen miljoenen mensen zich in Afrikaanse landen. Dit is oorlog! Je vrijheid wordt beroofd, zonder reden… Een bevolking heeft nooit schuld aan een oorlogssituatie, het overkomt hen, uit het niets… Dit maakt het erg! En dan ga je twijfelen…aan alles…en blijf je twijfelen. Daarom mag men nooit een onschuldige opsluiten! Dit is ook een oorlogsmisdaad! Een 'crime against humanity' in zijn kleinste betekenis.

En wat doe je dan mevrouw? Niet moeilijk…kijk naar het journaal, dagelijks, dan huil je…uren…uren en uren. Gelukkig krijg je twee dagen volledige afzondering…niemand moet je zien huilen. Je bent alleen, je enige contact met de buitenwereld is een luikje: 80 vierkante centimeter op zijn hoogst.

Je hebt een bed, een lege kast, een tafel en stoel, vuil toilet en oude lavabo met spiegel waarmee je alleen jezelf hebt. Een raam met echte tralies (jawel, nooit gezien…). Daar zit je, daar sta je, daar ijsbeer je…met de vraag 'wat heeft dit allemaal te betekenen'? Wat heb ik in wiens-naam-ook misdaan?… Stilte…

Neen stilte kan je het niet noemen. 24 uur per dag sleutels die rammelen, ijzeren deuren die kletteren, slotenlawaai! En 12 uur daarvan: intercomgeluiden… En als je dan eindelijk, moe van het wenen en het niet meer kunnen denken in slaap valt, word je elk uur met een lamp van 1000 watt gewekt door 2 onbekende ogen die door het luikje staren… om te zien of je nog leeft!

Verdorie om te zien of je nog leeft…je hebt zelfs niets om je leven te beëindigen… Ja, het elektriciteitssnoer van een lawaaierig frigootje maar dat is maar 30 centimeter lang… (Ja, inderdaad, daar denk je aan… misschien nog het meest de meest onschuldigen).

Maar goed, aan alles raak je gewend… Na een 10-tal dagen durf je toch eens meegaan naar 'de wandeling', gelukkig kan je na één uur terug binnen en moet je niet nog een uur tussen andere 'criminelen' lopen, ja, want dat ben ik nu ook: crimineel.

Maar het went ook. Je loopt rondjes: 141 passen precies…dit was één van mijn enige zekerheden: 141 passen (de eerste dagen 145, maar na een tijdje verbeteren je passen, ik zei al: het went).

De zekerheden: 141 passen, alle dagen eten (nog lekker ook, bleek zelfs dat ik alle dagen hetzelfde at als mijn kinderen op school…), de zondag naar de mis (jaren niet gedaan…maar zo kwam je nog eens uit je cel), een paar kameraden op de koer, een bed én mijn eigen onderbroek!

Onderbroek? Ja, dit is een mooi maar eigenlijk intriest verhaal. Normaal als je de gevangenis binnenkomt moet je alle kleren uitdoen en krijg je ondergoed, kousen, sloffen, polo, broek, handdoek en washandje. Maar gezien ik pas rond 20 uur aankwam was de 'kledingdienst' reeds gesloten en de verantwoordelijk gevangene hiervoor reeds op zijn cel. Dus ik had het geluk en men liet me mijn ondergoed behouden.

Mevrouw, ik heb elke nacht, 6 weken aan één stuk, in die onderbroek geslapen. Dit was het enige wat nog van mij was en dat koester je dan. Elke dag uitwassen, verstoppen om 's nacht (beter) te slapen. Dit was mijn enige 'waardigheid' die ik nog had. Dignity…!

Wordt het nu duidelijker Mevrouw? En dit zijn maar enige gedachten. Zo kan ik doorgaan. Maar het zijn mijn gedachten, misschien niet die van de drugdealer die voor de zoveelste keer is opgepakt, misschien niet die van de moordenaar.

Alhoewel…het zijn ook mensen en dat heb ik ook heel sterk ervaren.

Ik kan je nog vertellen over de ‘anderen’, de contacten met de anderen, die verdorie soms heel goed waren…vermeend moordenaar of niet…

[...]

Ik kan je vertellen over het wereldkampioenschap voetbal dat luidruchtig vanuit alle cellen werd gevolgd (althans door deze die het geld hadden een oude tv te huren – geen flatscreen dus). Elke goal deed de Nieuwe Wandeling beven op zijn oude grondvesten…

[...]

Ik kan je vertellen over de cipiers die verdorie echt mijn steun en toeverlaat waren…die me rustig maakten met een paar woorden…chapeau voor die mensen. Daar hoor je me geen kwaad woord over zeggen. Soms een beetje bullebak maar ja dat moet misschien ook wel…soms…

Ik kan je vertellen over de heimwee. Mijn heimwee en die van de andere. Over de Afrikaanse gevangene die bij het vallen van de avond een onbegrijpelijk maar mooi lied zingt. Vermoedelijk over de maan want die was er ook… En waarschijnlijk: blame it on the moon… betekende… Het was muisstil toen!

[...]

Ik kan je vertellen over de gerechtspsychiater die in geuren en kleuren wou weten hoe ik ‘seks’ had met mijn echtgenote, en of ik het ook anaal deed en met dieren…

Ik kan je vertellen over de lieve psychologe die begrip opbracht en me rust gaf. Haar vader, ook arts had iets analoogs meegemaakt…

[...]

Ik kan je vertellen over de steeds verlossende bezoekjes van de advocaat en het gevoel dat je hebt dat telkens hij terugkomt hij wat meer aan je kant staat… Die je ook wat nieuws van thuis brengt...

Ik kan je vertellen over het onwezenlijke gevoel tijdens transporten naar de rechtbank waarbij je door de raampjes van het transport de mensen fleurig op straat ziet lopen…

[...]

Ik kan je vertellen over de emotionele bezoekjes van mijn vrouw, mijn kinderen en enkele vrienden…

Ik kan je ook vertellen over enkele nutteloze bezoekjes…

[...]

Ik kan je vertellen dat ik nooit naar het tv-journaal durfde kijken, misschien kwam ik er wel op…

Ik kan je vertellen dat ik de serie 'Sex and the City' leren kennen heb… dàt ontspande nog…

Ik kan je vertellen over het verschrikkelijke leed van de psychiatrische patiënten die in de gevangenis opgesloten zijn… Dit is schandaleus mevrouw… Dit kan niet…Die horen er niet.

Ik kan je vertellen over de talloze medicaties die er genomen worden door gedetineerden: antipsychotica, tranquilizers, antidepressiva…

[...]

Ik kan je vertellen over de rechtszaak, over de correctheid – weliswaar traag- waarmee alles verloopt.

Maar ik kan je ook vertellen, Mevrouw, over het parket, het onderzoek dat anderhalf jaar duurde maar in werkelijkheid op vijf minuten opgelost zou zijn indien ze het dossier eens goed doornamen.

[...]

Ik kan je vertellen over de onderzoeksrechter die daags voor mijn arrestatie reeds wist, of zeker moest weten, dat het slachtoffer gelogen had…

Ik kan je vertellen over zijn vooroordelen die hij maar al te graag overzette op eenieder die na hem kwam.

Ik kan je vertellen over de afkeer van de rechterlijke macht voor geneesheren of alles wat daarbij hoort (waarom zat ik in voorhechtenis en de twee andere beklaagden niet?).

Ik kan je vertellen dat mocht ik in mijn beroep zo zou werken ik al lang geschorst zou zijn…

Ik kan je uiteindelijk vertellen dat ik totaal onverwacht uit mijn cel ben ontslagen, zonder raadkamer, zonder rechter… gewoon vrij… Hadden ze hun fout ingezien?

Ik kan je vertellen dat ik toen aan mijn advocaat zei dat ik niet naar huis kon want vrijdag erop wel naar de raadkamer moest…

Ik kan je vertellen dat ik met tranen in de ogen persoonlijk afscheid heb genomen van mijn galerij-kompanen en dat dit ook hen verheugde!!!

Mevrouw, ik kan je nog zoveel vertellen…maar het heeft zo weinig zin! Ik zal je dus vertellen dat ik niet aanwezig mag, kan en wil zijn!

Ik ben doodgegaan Mevrouw!…

En je moet dood gaan om nadien herop te staan. En dat geldt voor eenieder wiens vrijheid beroofd is…

Ik ben actief in een toneelgezelschap in de gemeente en dit jaar doen we een soort sneukeltoneeltocht: een paar korte stukjes over ‘verleiden en verlangen’. Eentje zal zich afspelen in een gevangenisdecor. De schrijfster was op zoek naar een titel. Zij stelde mij het volgende voor: ‘Control - Alt - Delete’.

Leek mij nogal raar maar in essentie heel juist. Als ik mij niet vergis is dit de toetsencombinatie om een programma te stoppen? Wel zo is het ook als je in de gevangenis zit:

Eerst en vooral probeer de controle niet te verliezen, jouw ‘dignity’ te bewaren, nadien kan je je met ‘alt’ opnieuw op een hoger niveau proberen te krijgen, en dat gaat maar is moeilijk en uiteindelijk heb je ‘delete’.

En dit maakt het nu net zo moeilijk, er is GEEN ‘delete’. Je kan niet wissen wat je ondergaan hebt en dit maakt het des te erger voor onschuldigen die in de gevangenis zitten. Mijn cipiers zeiden wel dat ik niet mocht denken dat ik in de gevangenis zat maar enkel in voorarrest…dat is valse waarheid! Je zit er…

Dus uiteindelijk, vandaar de titel van mijn brief: Control – Alt – Delete. En om correct te zijn, moet het worden: Control – Alt – [Delete]. Delete kan je niet meer! Dit is het mens-ont-erende van de gevangenis…

Hoe kan ik ‘deleten’? Wie kan me helpen ‘deleten’?

Het opsluiten van mensen waarvan de schuld niet bewezen is, is een misdaad op zichzelf. Want wij kunnen onze ‘straf’ niet uitzitten. Een misdadiger wordt veroordeeld en zit zijn straf uit. Heeft boete gedaan naar de maatschappij toe en wordt de dag van vandaag zo vlug mogelijk en met vele middelen gerehabiliteerd.

Maar waar staan die 350/jaar? We zijn niet veroordeeld, dat is juist, maar we zijn door een hel gegaan, en met ons onze naasten!!!

Kan u de minister van Justitie hiermee eens confronteren? Hoe kan zij mij helpen ‘Deleten’? Met 70 euro schadevergoeding per dag onterechte voorhechtenis? NEEN! Met te vermijden dat dit nog ooit gebeurt! Met haar verantwoordelijkheid te nemen en de juiste mensen op de juiste plaats te zetten. Met mensen te werken die nog enig menselijk gevoel hebben. Met mensen die hun dossier inkijken, met mensen die nog de moed en de verantwoordelijkheid kunnen betuigen om ook ‘à décharge’ te oordelen als daar alle reden toe is!

Waarmee ik natuurlijk niet wil zeggen dat ze allemaal een slechte inborst hebben. Ik ben uiteindelijk vrijgelaten door een jongere onderzoeksrechter die blijkbaar wel kon lezen!

Begrijpt u nu iets meer van mijn standpunt mevrouw? Begrijpt u nu waarom mijn deelname aan uw programma alleen maar mijn ‘deleten’ in de weg zou staan. Ik weet niet of er enige emotionaliteit te bespeuren is in mijn betoog, maar in elk geval is hij met veel emotie geschreven.

U mag gerust alles uit deze mail gebruiken, ook mijn voornaam. Laat hem aub door de minister lezen, voor het programma begint, misschien is ze dan ook even van slag. Het kan zovele anderen ten goede komen…

Ik wil u steeds ten dienste zijn mocht u nog vragen hebben maar de emotie behoort alleen mij toe en de mensen om me heen…

Misschien moet ik toch een boek schrijven…

Met vele oprecht vriendelijke groeten en misschien tot ooit…

Ignace