Over slangen, de kleur rood of gewoon samenzijn

In oktober is er in China ook wel een feestperiode - rond de nationale feestdag - maar het Spring Festival springt eruit. Het is voor de Chinezen het belangrijkste festival van het jaar. In China heeft bijna iedereen een week vakantie, voor de Chinezen in België blijft dat noodgedwongen meestal iets bescheidener.

Heel wat Chinezen in België gaan op zaterdag kijken naar de grote Chinese televisieshow, een klassieker. Ze doen dat meestal via het internet. "Het programma van CCTV (Central Chinese Television) loopt door het tijdsverschil van 7 uur ongeveer van 13 tot 17:30 uur in België", zegt Najun Lu (35, foto).

Najun is getrouwd met een Belg en woont al enkele jaren in België. "Ik weet nog dat mijn man het eerste jaar een papieren draak had gekocht om het huis wat te versieren, maar ik vond het eigenlijk niet zo mooi", lacht ze. De traditie om het huis te versieren, blijft niet echt meer overeind bij de "Belgische Chinezen", al houden ze wel van spreuken die gelukwensen voor het nieuwe jaar. Die worden bijvoorbeeld boven een deuropening aangebracht.

Rood is dé kleur bij uitstek van het Spring Festival. "Chinezen houden van rood. Het symboliseert geluk, gelukkig zijn en passie", zegt Najun. "Vroeger kregen we als kinderen geld van de ouders of grootouders. Dat werd ons gegeven in een rood pakje, nu is dat meestal een rode enveloppe."

Cadeautjes uitwisselen met de familie is moeilijk, maar als ze de volgende keer naar China reist om de familie te bezoeken, zal ze haar ouders nieuwe kleren kopen. "Ze aanvaarden alles, als het maar past. Maar ik ga niet meer kiezen voor felle kleuren voor hen. Geen rood dus."

Donderdagavond, 7 februari. Groep T, de ingenieurssectie van de KU Leuven die een groot contingent Chinese studenten telt (zie onder), organiseert een Chinese avond, een opwarmer voor het echte werk dit weekend. De Gala Evening (met eerst eten en daarna een show) is een succes, met honderden bezoekers, een gezonde mix tussen studenten en werkenden en Chinezen en Belgen.

Ik heb er afgesproken met Yan Huang, Gao Mingji, Wang Lingji en Wang Su, vier Chinezen verbonden aan de KU Leuven. Al snel blijkt dat samen eten met de vrienden hét event is op de agenda voor oudejaar. "Zaterdag ga ik een "hot pot" delen met vrienden", zegt Lingji (22, foto), vicevoorzitter van de CSAL, de "Chinese Students and Scholars' Association" in Leuven, die mee instaat voor de organisatie van het gala.

Een Chinese hot pot is een heel assortiment van allerlei hapjes, dat je makkelijk aan een grote tafel kan delen. Lingji noemt het Spring Festival "the sweetest holiday" van het jaar, een periode ook die emotioneel heel belangrijk is.

Ook typisch voor het Spring festival zijn de zogenoemde dumplings. Afhankelijk van de regio waaruit ze komen, maken de Chinezen ze op een andere manier klaar. Er bestaan dus verschillende varianten maar over het algemeen gaat het om een "deegtasjes" gevuld met vlees, groenten en kruiden, die dan gekookt of gebakken worden.

Voor de Chinezen is de familie erg belangrijk, maar voor zij die in België wonen wordt het dan meestal een samenkomst met de vrienden om samen te eten. "Onze familiebanden zijn heel sterk", zegt Mingji (28), die vorig jaar afstudeerde in Leuven maar is blijven hangen in ons land. "Misschien komt dat door de eenkindpolitiek, waardoor je automatisch sneller afspreekt met meerdere familieleden. De band met de ooms of tantes is ook heel sterk. Maar een samenkomst met de vrienden hier mag er ook best zijn."

De traditie om cadeautjes uit te wisselen is niet zo sterk als in België. "Bij ons gaat het vooral om samen iets te eten", zegt Mingji. "En met eten heb je de zekerheid dat iedereen er kan van meegenieten. Iedereen lust wel iets."

Een stevig Chinees feestdiner bestaat zoals hier uit verschillende gangen, met als grootste verschil dat de soep na het hoofdgerecht komt. "Liefst een zoute soep voor de vertering." Overigens kan er daarna nog een soep volgen, een zoetere dan. "Maar geen ijscrème op het einde, zoals jullie soms doen."

Wang Su (22) studeert fysica en hoopt in 2014 af te studeren. "Het grootste verschil tussen de kerst- en nieuwjaarsperiode in België en het Spring Festival in China ligt in de algemene sfeer. In China heb je echt het gevoel dat de hele natie massaal meedoet. Alles ademt Nieuwjaar. Er zijn enorm veel versieringen, je ziet overal de kleur rood - die geesten uit de huizen moet verdrijven - en iedereen praat erover: wanneer hij of zij vertrekt naar de familie en of het ticket al geboekt is." 

Het jaar van de draak is voorbij, het volgende jaar zijn de slangen aan de macht. Voor mensen die hun eigen jaar beleven - wie pakweg in 1977 is geboren is een slang - is het een speciaal jaar. En hoewel veel Chinezen dan wel zeggen dat ze niet bijgelovig zijn, wordt er toch vrij veel over gepraat.

Personen die "slang" hebben als teken, zouden bijvoorbeeld best het hele jaar iets roods dragen om het ongeluk weg te houden. Dat kan discreet, met rood ondergoed, of bijvoorbeeld met een rood halssnoer.

Ook in relaties kan het van belang zijn. Sommige dieren gaan nu eenmaal moeilijk samen. "Een tijger en een geit zijn niet ideaal", lacht Su. "Je begrijpt dat van de ene snel niks meer zou overblijven."

Het voorbije drakenjaar zou een ideaal jaar geweest zijn voor koppels om een kindje op de wereld te zetten, omdat dat nu eenmaal meer geluk zou brengen. En er is meer. "Ik ken een koppel dat uit twee draken bestaat", zegt Su. "Zij hebben liever geen slang als kind." Het koppel zal dus eventueel de nodige voorzorgen moeten nemen.

Omdat het Chinese Nieuwjaar bepaald wordt aan de hand van de maankalender, verschilt de datum elk jaar wel een beetje. Geen vaste datum zoals 1 januari bij ons dus, maar wel altijd rond deze tijd.

Het Spring Festival betekent echt een nieuw begin, vooral ook mentaal. "Het geeft je de kans op een nieuwe start", zegt Su. De naam van het festival -"Lentefestival" vertaald uit het Engels- is niet toevallig gekozen. "We kijken al uit naar de lente, naar een nieuwe oogst. Je stuurt de winter weg, en verwelkomt het seizoen van de warmte en hoop", zegt Mingji.

Groep T in Leuven organiseerde al voor de 10e keer een groot Chinees Gala. Vorig jaar kwamen daar 600 mensen op af, dit jaar zouden er 630 gekomen zijn. Yan Huang, de voorzitter van CSAL (foto), schat overigens dat 1 op de 5 of 1 op de 6 van de Chinese studenten in België blijft hangen na de studies. "En hun aantal groeit nog."

Leuven is rechtstreeks gelinkt aan het vermaarde Chinese Confuciusinstituut, dat de Chinese cultuur en taal wil uitdragen via allerlei uitwisselingsprogramma's.