"Koppen" onthult wanpraktijken bij inschrijvingen in scholen

Sinds een paar jaar moeten scholen in Vlaanderen zich wettelijk aan een nieuwe, strenge aanmeldingsprocedure houden. Daarbij kunnen ze hun leerlingen niet langer zelf uitkiezen. Evenmin kunnen ouders zomaar voor de school van hun voorkeur kiezen.

Bedoeling van het nieuwe systeem is wachtrijen voor de schoolpoort weg te werken en ook zogenoemde concentratiescholen te vermijden. Omdat veel Vlaamse scholen nog steeds met een plaatsgebrek kampen, belanden veel kinderen ook nu nog de facto op een wachtlijst.

Wettelijk zijn scholen verplicht deze wachtlijsten te respecteren en dit tot 10 oktober. Wanneer een plaatsje vrijkomt, moeten ze de ouders van de kinderen op de wachtlijst in volgorde opbellen met de vraag of ze nog steeds geïnteresseerd zijn om hun kind in te schrijven.

Dat levert scholen heel wat bijkomend werk op. Bovendien staan kinderen vaak bij verschillende scholen op een wachtlijst of laten ouders na te melden dat ze intussen elders een plek voor hun kind hebben gevonden.

Voordeel van het systeem is dat elk kind in principe een gelijke kans krijgt om op een bepaalde school te worden toegelaten. In principe.

Uit een reportage die het magazine "Koppen" vanavond uitzond, blijkt echter dat sommige scholen alsnog de wachtlijsten omzeilen en kinderen voorrang verlenen. Dan gaat het vaak om kinderen van goede komaf die passen in de bestaande, "elitaire" schoolcontext.

De reportagemakers gingen undercover en belden twee weken geleden een dertigtal basisscholen op met de vraag of ze een kind van 6 konden inschrijven. De ene keer deden ze dat onder het mom van een alleenstaande moeder. De andere keer als een rijk koppel dat weldra vanuit Dubai naar Vlaanderen terugkeert.

In het geval van de dekmantel van de alleenstaande moeder, kregen de reportagemakers steevast nul op het rekest en belandde de fictieve 6-jarige achteraan de wachtlijst.

Opmerkelijk: wanneer ze vervolgens als "rijk koppel" dezelfde scholen contacteerden, kregen ze in sommige gevallen een heel ander geluid te horen.

"Ik ga het eens nakijken en zien wat ik kan doen", klonk het bij de ene school. "We gaan ons best doen, maar het zal niet eenvoudig zijn", liet de volgende weten.

Vervolgens boden de reportagemakers zich ook effectief aan bij 2 scholen, nog steeds undercover als het "rijke koppel". 

Een directeur van een school in Brussel zette meteen het "gerenommeerde" karakter van haar school in de verf en liet verstaan dat er wel degelijk een mogelijkheid was om hun kind van 6 in te schrijven. "U hoeft er daarom geen grote ruchtbaarheid aan te geven, maar het kan."

Ook de directeur van een school in Antwerpen wist wel een achterpoortje. Nochtans stonden in zijn school al 80 kinderen op de wachtlijst. "Het is een venijnige optie, maar we kunnen uw kind inschrijven als vrije leerling die thuisonderwijs volgt", zei hij. "We schrijven hem technisch wel in, maar niet voor het departement. Wanneer de wachtlijsten in oktober vervallen, schrijven we hem definitief in."

De directeur leek heel goed te beseffen dat wat hij voorstelde eigenlijk niet mag. "Fysiek zal uw zoon al begin september op school zijn. Maar dat moet u voor zich houden. Het is eigenlijk een omzeiling van de wetgeving. Eigenlijk bent u hier niet geweest."

Voorzitter van de Commissie inzake Leerlingenrechten Ludo Veny hekelt de praktijken die deze directeurs hanteren. "Ze moeten eerst hun wachtlijst afbellen. Die blijft geldig tot 10 oktober. Bij elke plaats die vrijkomt moeten ze eerst de wachtlijst afgaan. Pas na 10 oktober moeten ze die niet meer respecteren en kunnen ze de kinderen aanvaarden die ze zelf willen."

Scholen die deze regels niet naleven, riskeren in theorie een sanctie. In de praktijk gebeurt dat zelden. "Wanneer een school manifest leerlingen en op een regelmatige wijze het inschrijvingsdecreet zou miskennen, dan kan de Commissie inzake Leerlingenrechten de minister van Onderwijs voorstellen een gedeelte van de werkingstoelage in te houden", zegt Veny.

Naar eigen zeggen heeft de Commissie in het verleden al 3 keer een dergelijk advies aan de minister overgemaakt, maar heeft die nog nooit werkingsmiddelen ingetrokken.