"Wij proberen mensen met elkaar te laten praten"

"Ik ben in 2010 in de buurtbemiddeling in Antwerpen gestapt", zegt Jef. "Ik heb altijd wel vrijwilligerswerk gedaan, onder meer bij de bemiddelingscommissie Bijzondere Jeugdzorg. Toen mijn mandaat daar ten einde liep, zag ik toevallig in het stadsmagazine "De Antwerpenaar" een vraag naar vrijwillige buurtbemiddelaars. Ik slaagde in een selectie-interview en werd toegelaten tot de opleiding, zoals dat heet."

Hoe werkt die buurtbemiddeling eigenlijk? "Als je een probleem met een buur hebt, kan je contact opnemen met het team bemiddeling van de stad", legt Jef uit. "Zij beoordelen of de zaak bemiddelbaar is en verwijzen die door naar de vrijwilligers. Dan je kan je daarop intekenen als de zaak je interesseert of als je tijd hebt."

In Antwerpen zijn er een 20-tal vrijwillige buurtbemiddelaars. "Soms is het kalm en volstaat dat, maar soms is het erg druk en zijn we met te weinig vrijwilligers", zegt Jef. De buurtbemiddelaars werken in duo's. Ze gaan eerst praten met de klager, en als die dat goed vindt ook met de andere partij. Daarop volgt eventueel nog een gesprek op neutraal terrein.

De rol van de buurtbemiddelaar is zowat vergelijkbaar met die van de Verenigde Naties bij zeg maar de vredesondehandelingen over Syrië. "We brengen mensen samen rond een tafel op een neutrale plaats, bijvoorbeeld in een lokaal van een dienstencentrum", zegt Jef. "Wij helpen alleen maar mogelijk maken dat er op een respectvolle manier met elkaar wordt gepraat. De inhoud van het gesprek blijft de verantwoordelijkheid van de betrokken partijen zelf."

In 2012 zijn er in Antwerpen 314 burenconflicten aangemeld, en die hebben geleid tot 234 bemiddelingstrajecten. De meeste klachten blijken te gaan over lawaaihinder. "De radio of de televisie staat te luid, er wordt laat op de avond een douche genomen, er wordt met hoge hakken op het parket gelopen, ..: de lijst kan lang zijn", zegt Jef.

"Vergeet niet dat nog heel veel huizen heel slecht geïsoleerd zijn. Dan hoeven zo'n ergernissen niet te verwonderen, hoewel er natuurlijk ook een stuk verzuring in de maatschappij zit."

Denk nu niet dat de conflicten zich vooral in de arme en verloederde stadswijken situeren. "We krijgen zowel klachten uit de lofts met zicht op de Schelde als uit een verre uithoek in Zandvliet", verduidelijkt Jef. "Het zit zeker niet alleen in de sociale woningen, maar óók in de sociale woningen."

"Het is elke keer een uitdaging: een ander probleem, het luisteren, het zoeken naar een oplossing."

Eigenlijk is buurtbemiddeling een aanvulling bij het werk van de buurtagent. "Maar bij ons ontbreekt het repressieve aspect volledig", stipt Jef aan. "Wij zijn vrijwilligers en komen alleen tussenbeide als beide partijen het daarmee eens zijn."

Jef is duidelijk enthousiast. "Je gaat zelf ook wel eens nadenken over dingen waarmee je wordt geconfronteerd, over cultuurverschillen bijvoorbeeld." Zo werd hij er ooit vriendelijk op attent gemaakt dat je als man een joods-orthodoxe vrouw best geen hand geeft. "Hartverwarmend was dan weer die keer dat we tijdens een zomerse ramadan met thee en koekjes werden ontvangen terwijl het gastgezin zelf niets at of dronk." 

Ooit sprak een vrouw van 85 hem aan als "mijn klein lieveke". "In zo'n context is dat best grappig, ondanks het feit dat het vertrekpunt vaak een verzuurde burenrelatie is die helemaal niet grappig is." Maar vaak is het gewoon zielig. "Mensen leven vandaag te veel in een soort cocon. Wij proberen hen met elkaar te laten praten. Dan is het voor mij geslaagd."