Ghislenghien: twee personen en een bedrijf schuldig

Een van de architecten, die verantwoordelijk was voor de bouw van de fabriek van het bedrijf Diamant Boart (nu Husqvarna, red.) en de aanleg van de toegangswegen, had niet mogen toestaan dat er een zware machine was ingezet boven de gasleiding, oordeelde de rechter van de correctionele rechtbank in Doornik. Omdat er al andere werkzaamheden op het terrein waren uitgevoerd en de bodem afgegraven was, had hij moeten beseffen dat de leidingen niet meer zo diep lagen en het dus een te groot risico was om er met een grote graafmachine boven te werken.

Ook aannemer Tramo, die werkzaamheden uitvoerde met de zware graafmachine op het terrein, is gedeeltelijk verantwoordelijk gesteld door de rechter. Tramo had voorzichtiger moeten zijn, aldus de rechter. Het bouwbedrijf is voor een deel van de klachten wel vrijgesproken.

De werfleider van Tramo stond ook terecht in Doornik. De rechter heeft geoordeeld dat hij zich slecht heeft voorbereid op de werken en zijn taak dus niet naar behoren heeft uitgeoefend. In totaal zijn dus twee personen (de architect en de werfleider) en een bouwbedrijf schuldig bevinden.

De rechter heeft ook de strafmaat uitgesproken voor de beklaagden. Zowel de architect als de werfleider krijgen opschorting van straf, wat zoveel betekent dat ze wel schuldig zijn maar geen concrete straf krijgen. Het bouwbedrijf Tramo krijgt een boete van 165.000 euro, maar met uitstel. Enkel als het bedrijf nog eens veroordeeld wordt, moet het de boete effectief betalen.

Volgens de rechtbank zijn de opschortingen gerechtvaardigd door de enorme media-aandacht van de zaak. Sommige burgerlijke partijen hebben het openbaar ministerie al opgeroepen om in beroep te gaan tegen de uitspraak. Het ministerie wil nu eerst de uitspraak bestuderen. Het heeft nog twee weken om in beroep te gaan.

Gasnetwerkbeheerder Fluxys heeft geen enkele strafrechtelijke verantwoordelijkheid voor de gasramp in Ghislenghien bijna 6 jaar geleden. Met deze uitspraak gaat de rechter lijnrecht in tegen het oordeel van het Openbaar Ministerie, voor wie Fluxys de hoofdbeschuldigde was. Het parket had in totaal 14 beschuldigingen tegen Fluxys. De maatschappij had moeten weten dat er een lek was geslagen en had de druk in die leiding dan ook niet mogen verhogen.

Volgens de rechter kon de gasmaatschappij echter niet weten dat er vijf weken voor de ontploffing een lek in de gasleiding was geslagen, omdat Fluxys namelijk nooit op de hoogte werd gebracht van het incident.

De gasmaatschappij handelde volgens de rechter ook volledig correct toen ze op de dag zelf, voor de ontploffing, door de brandweer op de hoogte werd gebracht over een gaslek. Volgens de rechtbank was het de brandweercommandant van Ath, die ter plaatse was en ook omkwam bij de ontploffing, die verantwoordelijk was voor de veiligheid op de site. Het was niet de taak van Fluxys om te controleren of de veiligheidsmaatregelen op het terrein nageleefd werden.

Ook Husqvarna, op het moment van de ramp nog Diamant Boart, is volledig vrijgesproken. Diamant Boart was destijds bezig met het optrekken van een nieuwe vestiging in Ghislenghien. Volgens de rechter is er geen enkel oorzakelijk verband tussen het bedrijf en de ramp. Het bedrijf heeft bij de bouwwerkzaamheden voldoende een beroep gedaan op gespecialiseerde firma's en mocht er dus van uitgaan dat die firma's wel wisten waar ze mee bezig waren.

De vrijspraak van Fluxys en Diamant Boart is een slag in het gezicht van het Openbaar Ministerie. De rechter was streng voor de magistraten en zei dat het parket heeft zitten speculeren zonder bewijzen te leveren. Volgens de rechtbank zijn er wel fouten aangetoond door het parket, maar is niet bewezen dat die fouten tot de gasramp hebben geleid.

Naast Fluxys en Husqvarna, gingen nog negen andere beklaagden vrijuit. Zo werden twee werfleiders van een ander bouwbedrijf wel vrijgesproken.

De rechtbank heeft ook twee verantwoordelijken van een bedrijf dat instond voor de veiligheidscoördinatie op het terrein vrijgesproken. De twee werknemers hadden wel moeten ingrijpen toen de paaltjes die aantonen waar de gasleidingen liggen plots verdwenen waren op het terrein. Maar de rechter achtte het verband met de ontploffing niet bewezen.

Ook het veiligheidsbedrijf zelf werd niet schuldig bevonden. Het architectenbureau van de veroordeelde architect gaat eveneens vrijuit. Een zelfde verdict voor een expert die instond voor de gegevens van de gasleidingen.

Oud-burgemeester van Ath Bruno Van Grootenbrulle en zijn gemeentesecretaris Marc Duvivier werden over de hele lijn vrijgesproken. Volgens de openbare aanklager hadden zij nochtans de brandweer beter moeten voorlichten over de ligging van de gasleidingen.

Het voorlezen van het vonnis duurde bijna de hele dag, het bestaat namelijk uit 286 bladzijden. In totaal zaten14 bedrijven of personen op de beklaagdenbank. In de rechtszaal woonden enkele honderden mensen de zitting bij, vooral slachtoffers en nabestaanden.

Bij de gasramp op 30 juli 2004 vielen 24 doden en 132 gewonden, onder wie sommigen ernstige brandwonden overhielden aan de ramp.