Missie van Verenigde Naties in Oost-Timor is voorbij

De missie van de troepen van de Verenigde Naties op Oost-Timor eindigt vandaag. Na 13 jaar komt zo een einde aan een van de meest verstrekkende missies van de VN. Eind jaren 90 streken de blauwhelmen in Oost-Timor neer om een einde te maken aan het geweld.
(foto uit 2007)

In de 16e eeuw kwamen de eerste Portugese handelsreizigers op Oost-Timor aan. Sinds 1702 was het gebied een echte kolonie. Toen in 1975 de Oost-Timorezen de onafhankelijkheid van Portugal verkregen, viel het Indonesische leger binnen.

De bevolking heeft zwaar te lijden gehad onder de Indonesische bezetting. Het kwam vaak tot bloedige gevechten. De onderdrukking was hard, opposanten werden gemarteld en geƫxecuteerd en er heerste hongersnood. In de bijna 25 jaar van de bezetting zijn er 200.000 tot 250.000 Oost-Timorezen omgekomen, meer dan een kwart van de bevolking is dat.

In 1999 kregen de Oost-Timorezen van Indonesiƫ de keuze: meer autonomie of volledige onafhankelijkheid. Meer dan drie vierde stemde voor de onafhankelijkheid. Meteen na het referendum trokken pro-Indonesische milities plunderend, brandstichtend en moordend door de straten. De VN haalde het personeel weg uit Oost-Timor. Zeker 2.000 mensen zijn omgekomen bij het geweld na het referendum.

Eind 1999 kwamen er dan toch blauwhelmen in Oost-Timor. Australiƫ had de leiding. Ook onder meer China en oud-kolonisator Portugal leverden troepen voor de missie. In het mandaat van de Veiligheidsraad was ook een missie opgenomen, UNTAET, waarmee het feitelijke bestuur en de rechtstaat door de internationale coalitie overgenomen werd. Zo werd het een van de meest uitgebreide missies in de geschiedenis van de VN.

In 2002 werd Oost-Timor dan definitief overgenomen en het nieuwe land werd internationaal erkend. Xanana Gusmao werd de eerste president van het land.

In 2006 werd het opnieuw erg onrustig. De regering had besloten om de helft van het leger te ontslaan. Muiterij brak uit bij de soldaten en de politie. Opnieuw werd geplunderd, gemoord en brandgesticht in de straten van de hoofdstad Dili. Bij de rellen zijn 40 mensen omgekomen en tienduizenden Oost-Timorezen vluchtten naar West-Timor.

De voorbije jaren is het relatief rustig gebleven in Oost-Timor. Toch is er nog veel armoede en criminaliteit en teisteren jeugdbendes de steden. De economie zit nog steeds in het slop en toeristen blijven weg. Heel wat mensen zijn nog steeds op de vlucht.

De missie is vandaag voorbij, de laatste troepen vertrekken. Oost-Timor staat nu definitief op eigen benen.

Meest gelezen