Valken ontwikkelden hun jachtkunsten erg snel

Britse en Chinese wetenschappers hebben voor het eerst het genoom van de slechtvalk en de sakervalk ontrafeld. Daaruit blijkt dat, in vergelijking met andere soorten, deze roofvogels aan hevige druk en concurrentie blootgestaan hebben en zeer snel hebben moeten evolueren om te overleven.
AP2003
De sterk gekromde bek van de valk heeft zich zeer snel ontwikkeld.

Onderzoek van de genen die instaan voor de unieke bek van de valken toonde de snelle ontwikkeling duidelijk aan. De naam valk komt overigens van hun Latijnse naam "falco", wat hoekig betekent en verwijst naar de sterk gekromde bek van de valken.

"We hebben kunnen vaststellen dat een aantal specifieke genen, die de ontwikkeling van de bek regelen, hebben moeten evolueren om de druk te weerstaan van een botsing met hun prooi tegen een snelheid van wel 300 kilometer per uur", zei professor Mike Bruford, die de studie geschreven heeft die in het tijdschrift Nature Genetics gepubliceerd is."De vorm van de bek van de valken moest zich ook zo ontwikkelen dat hij in staat was om het vlees van zijn prooien los te scheuren."

Dat valken behendige jagers zijn, is algemeen bekend, en de slechtvalk wordt vaak de snelste jager op aarde genoemd door de indrukwekkende snelheid waarmee hij zich naar beneden stort om een prooi te vangen. De sakervalk is een kleiner neefje van de slechtvalk dat vooral in Azië leeft.

Door hun genoom te vergelijken met dat van kippen, kalkoenen en zebravinken ontdekten de geleerden de bewijzen voor de evolutionaire geschiedenis van de valken. Door de sequentie van het DNA te bepalen, konden ze de genen identificeren die achter de opmerkelijke aanpassingen zitten waardoor ze zulke behendige jagers zijn.

Die aanpassingen omvatten, naast de bek, ook een harde schedel om botsingen met hun prooi te overleven en een zeer efficiënte bloedsomloop en ademhaling om de extreme luchtdruk te weerstaan waaraan ze blootgesteld worden tijdens hun snelle duikvluchten.

Door na te gaan wanneer en hoe die genen zich ontwikkeld hebben, konden de wetenschappers vaststellen dat de evolutie zeer snel gegaan is. Ze gaan ervan uit dat dit te wijten was aan de felle competitie waaraan de valken bloot stonden bij het zoeken naar een prooi.

"De evolutie lijkt het genoom in een ongebruikelijke richting te stuwen", zei professor Bruford aan de BBC. "Als we dit enkel bij de slechtvalk zouden hebben, zou dat interessant geweest zijn, maar we hebben ook het genoom van de sakervalk geanalyseerd en dat toont het zelfde patroon. Dat maakt dat de meest waarschijnlijke verklaring is dat hun levensstijl als roofvogel verantwoordelijk is voor de evolutie."

AP2007

Meest gelezen