Italiaanse regeringspartij stuurt eigen premier wandelen
Sinds zijn verkiezing tot voorzitter van de centrumlinkse Partito Democratico (PD) in december heeft de 39-jarige Matteo Renzi (links) zijn ambities om premier te worden niet onder stoelen of banken gestoken. De huidige premier, zijn partijgenoot Enrico Letta, wou echter de baan niet ruimen.
Vanmiddag heeft een meerderheid van de 140 leden van de partijraad zich achter hun voorzitter Matteo Renzi geschaard en dus tegen de huidige premier Enrico Letta. De premier heeft inmiddels zijn ontslag aangeboden aan president Giorgio Napolitano.
De PD zal nu haar voorzitter Renzi voorstellen als kandidaat-premier, maar het is president Napolitano die daarover moet beslissen. Nadien moet Renzi natuurlijk ook nog een meerderheid van het parlement achter zich krijgen.
Eerder had Renzi gezegd dat hij een nieuwe regering wil vormen met de huidige drie coalitiepartners. Dat zijn Nuovo Centro Destra (nieuw centrumrechts of NCD) en twee centrumpartijen. Het is nog niet zeker of die met Renzi in zee willen gaan. De NCD, een afscheuring van de partij van ex-premier Silvio Berlusconi, had eerder haar steun uitgesproken voor premier Letta.
Italië wordt sinds april vorig jaar geleid door een coalitieregering van vier partijen. De centrumlinkse PD van premier Enrico Letta is daar de belangrijkste van, maar kan niet alleen regeren. De regering omvat ook Nieuw Centrumrechts (NCD), het Burgerforum van ex-premier Mario Monti en een kleine christendemocratische fractie.
Broederstrijd in Toscane
Zowel premier Letta als zijn uitdager Renzi zijn lid van de centrumlinkse PD, de grootste partij van Italië. Beiden komen ook uit de regio Toscane: Letta uit Pisa en Renzi uit Firenze.
De 47-jarige Letta is premier sinds hij in april vorig jaar een politieke impasse doorbrak met een coalitieregering waarin ook rechts en enkele centrumpartijen deel van uitmaken. Dat heeft de economische crisis niet opgelost, maar wel het vertrouwen van de financiële markten in Italië doen terugkeren.
De 39-jarige Matteo Renzi cultiveert dan weer een charismatisch imago en wordt vaak vergeleken met de vroegere Britse premier Tony Blair. Renzi is burgemeester van de stad Firenze, zit niet in het parlement en heeft geen ervaring in de nationale politiek. Hij beschouwt dat als een voordeel, want veel Italianen zijn de huidige politieke klasse meer dan beu.
EU: liever hervormingen dan instabiliteit
De voorbije maanden was de vrees voor politieke en financiële chaos in Italië wat gaan liggen. De werkloosheid blijft intussen erg hoog, de economie draait nog altijd niet echt en de schuldenlast blijft op een niveau van 134% van het bbp erg hoog.
De Nederlandse minister van Financiën en voorzitter van de eurogroep, Jeroen Dijsselbloem, waarschuwde Rome dan ook dat "Italië zich geen politieke crisis kan veroorloven, maar eerder hervormingen nodig heeft om de economie meer competitief te maken".
De eurozone is dan ook erg bevreesd voor een nieuwe duikvlucht van de derde economie na Duitsland en Frankrijk. Mochten de financiële markten zich opnieuw tegen Italië keren en het land noodhulp van de EU nodig zou hebben, zou dat een zware last op de Europese noodfondsen leggen.