De lange reis van Blairs biografie

Het boek zou eerst "Tony Blair: The journey" gaan heten. Uiteindelijk kreeg het de iets minder pretentieuze titel "Tony Blair: A journey". Hoe dan ook, het was een lange reis voordat de autobiografie van Blair haar weg vond tussen de harde kaften (en vastgelegd werd in e-boek- en audiovorm – voorgelezen door de auteur zelf). Was het het wachten waard?

Het boek zal ons versteld doen staan, volgens de uitgever. Het zal een nieuwe betekenis geven aan politieke memoires, "zoals Blair zelf een nieuwe wending gaf aan de Britse politiek". Misschien.

Zeker is dat "A journey" met Harry Potter-achtige geheimzinnigheid begeleid wordt. Er zijn geen persexemplaren, geen voorpublicatie, geen publiciteit. Een dure borrel om de presentatie te vieren, werd afgelast. In Engeland liet Blair zich maar één keer interviewen. Het gesprek met de BBC wordt vanavond uitgezonden als de oud premier, tevens vredesafgezant voor het Midden-Oosten, in Washington is voor overleg over Israël en de Palestijnse gebieden.

In de Verenigde Staten ligt de grootste kans op succes. Wil de uitgever iets terugzien van de 5,5 miljoen euro die Blair aan voorschot ontving, dan zullen 500.000 exemplaren van "A journey" verkocht moeten worden.

De oud-Labourleider, die drie verkiezingen won, verspeelde in eigen land zijn populariteit met de Irakoorlog en na zijn aftreden met het vergaren van een fortuin. Maar in de Verenigde Staten wordt hij gerespecteerd en hier en daar zelfs aanbeden.

Dat Blair in Groot-Brittannië geen goed kan doen, bleek twee weken geleden opnieuw. Zijn besluit om alle winst van "A journey" over te maken aan een belangenorganisatie voor soldaten, werd weggehoond. Het besluit kwam te laat. Hij zou het hebben gedaan "om zijn geweten te sussen".

Blair zou zich in zijn memoires omschrijven als een vredestichter met visie. Hij was een van de eersten die de terreurdreiging van islamitische fundamentalisten erkende. In "A journey" zou hij zeggen wat hij altijd gezegd heeft: dat de invasie van Irak noodzakelijk was en op den duur zal leiden tot grotere, internationale stabiliteit.

Het is geen toeval dat hij in Dublin zijn eerste boeken zal signeren. Zijn memoires zouden uitvoerig stilstaan bij de "uitputtende" onderhandelingen die leidden tot het Noord-Ierse vredesakkoord: volgens voor- en tegenstanders, zijn belangrijkste prestatie.

De sfeer in Londen, waar hij volgende week een dag boeken tekent, belooft een grimmig contrast. De bewaking zal scherp zijn. Demonstranten zullen de publiciteit opeisen en sommigen zullen proberen, zoals tegenwoordig zo vaak als hij in Europa is, hem te arresteren voor oorlogsmisdaden. Binnen zullen klanten te horen krijgen dat ze hun bezittingen buiten moeten laten staan. Foto’s maken in de winkel is verboden en Blair zal geen opdracht in de binnenpagina’s schrijven.

Begrijpelijk dus dat Blair snel daarna zijn toernee zal hervatten door de Verenigde Staten. Op 13 september zal hij er de prestigieuze Libertymedaille ontvangen, "als een van ’s werelds belangrijkste catalysten die de doelen van vrede en vrijheid bereikten". Sommige recipiënten als Nelson Mandela ontvingen later de Nobelprijs voor de Vrede.

Lia van Bekhoven is correspondent in Groot-Brittannië