Kracht van solidariteit: vrouwenmars in Bukavu

Ook vanuit België is een delegatie van 30 vrouwen vertrokken: Belgische vrouwen uit vakbonden, vrouwenbewegingen en NGO’s, en Congolese vrouwen die in België wonen. Ook de VRT brengt volgend weekend verslag uit vanuit Bukavu. Al een eerste vooruitblik door Katrien Vanderschoot.

De Wereldvrouwenmars ontstond in 2000, in de marge van het opkomende andersmondialisme. Internationale solidariteit met basisgroeperingen van vrouwen in kwetsbare gebieden is het sleutelwoord van deze internationale organisatie, die nu haar hoofdkwartier heeft in Brazilië.

Na een aantal nationale acties in 2000 volgde een eerste hoogtepunt. Op 17 oktober 2000, dag tegen de extreme armoede, gaven de vrouwen een petitie af op het VN-Bureau in New York met 5 miljoen handtekeningen. Zo kwam een internationale kettingreactie op gang.

De organisatie kreeg meer structuur en na een aantal ontmoetingen (Québec, New Delhi, Kigali,..) en charters rond basisrechten, volgde een tweede grote Wereldvrouwenmars in 2005. Op 8 maart kwam de actie op gang in São Paolo in Brazilië (foto), om uit te monden in Burkina Faso, opnieuw op 17 oktober. Die dag waren er acties op elke breedtegraad van de planeet.

Vijf jaar later zoekt de Wereldvrouwenmars een moeilijke locatie op als orgelpunt voor haar actie die opnieuw op 8 maart begon. Bukavu.

Ooit een mondaine vakantiebestemming voor Belgische kolonialen, maar later en vooral in de jaren 90 een gruwelijk strijdperk van rebellenfracties en legers. Bukavu kreeg via de brug over de Rusizirivier honderdduizenden Rwandese vluchtelingen te verwerken, tijdens de Rwandese volkenmoord in 1994.

Twee jaar later had de door Rwanda gesteunde rebellenleider Laurent Désiré Kabila er zijn stek, op een van de landtongen aan het Kivumeer, vlak naast die waar de Witte Paters huisden. Maar ook tijdens de tweede Grote Oorlog en de aanslepende conflicten nadien vlogen de kogels over de stad en werden de dorpen in heel de regio platgebrand en vrouwen en zelfs kinderen verkracht. In het Panzi-ziekenhuis aan de rand van de stad worden al jaren talloze slachtoffers verzorgd van dat seksueel geweld.

Precies om die niet aflatende gruwel tegen vrouwen in de kijker te zetten, komt de Wereldvrouwenmars naar Bukavu, hoewel het qua organisatie, vervoer en logistiek geen evidente plaats is.

Deze week worden er workshops gehouden over vier onderwerpen die de vrouwen centraal stellen. De Wereldvrouwenmars eist het recht op voedselzekerheid , gezondheidszorg, onderwijs en zuiver drinkwater.

Een tweede actiepunt is vrede en demilitarisering: tegen verkrachting als oorlogswapen en de manipulatie van etnische tegenstellingen om conflicten uit te vechten die eigenlijk een economische grondslag hebben (de mineralen in Oost-Congo). Voorts willen de actievoerders dat alle arbeidsters toegang hebben tot sociale zekerheid én ze wijzen geweld tegen vrouwen af.

Dat de Derde Internationale Vrouwenmars een gedreven manifestatie zal zijn, was al duidelijk toen de Belgische delegatie vorige zondag werd uitgewuifd tijdens een bijeenkomst in Tervuren. Er was emotie, verdriet, boosheid om de blijvende onverschilligheid voor de situatie in Oost-Congo door veel beleidsmakers. Maar er ging ook positieve energie doorheen de zaal en respect voor de Congolese vrouwen die ondanks hun uitzichtloze situatie het hoofd recht houden. Zondag zullen bijna 2.000 vrouwen dansend en zingend opstappen in de straten van hun geteisterde stad, om hun eisen wereldwijd kenbaar te maken.

Katrien Vanderschoot