The American presidency: a glorious burden

Het US State Departement heeft VRT-journalist Steven Decraene uitgenodigd via een International Visitor Leadership Program om een maand door de Verenigde Staten te reizen en zo de Amerikaanse politiek en economie beter te leren kennen. Op dinsdag en donderdag schrijft hij een stuk over zijn ervaringen.

Een uitnodiging van de Verenigde Staten van Amerika sla je niet zomaar af. Dus als Washington je vraagt om eens langs te komen en na te gaan waarmee een president van Amerika zo allemaal rekening mee moet houden, dan boek je dat ticket en vlieg je 8 uur westwaarts.

Ik ben amper een paar minuten in het District of Columbia aangekomen of het valt onmiddellijk op dat wolkenkrabbers en torenhoge flats hier niet het uitzicht van de stad bepalen. In Washington mag je niet hoger bouwen dan de straat breed is. En ook al zijn de lanen naar het Franse Avenue-model gemodelleerd, een stijve nek van architectuur krijg je hier niet.

Politics is the name of the game here. Het federale district dat tussen de staten Virginia en Maryland geprangd zit, dankt zijn bestaan aan de nood voor een centrale beslissingsplaats. Vreemd genoeg kunnen de inwoners van Washington DC pas sinds 1964 stemmen voor hun bekendste inwoner: de president van de Verenigde Staten. En hun andere vertegenwoordiger die ze voor het Amerikaanse parlement kiezen, heeft daar geen officieel stemrecht.

Je woont dan wel in de hoofdstad van "the greatest country in the world", het lijkt een lousy deal, vandaar dat de inwoners van DC nog altijd klagen over de uitwerking van het kiesstelsel. Belastingen betalen mogen ze wel, maar een invloedrijke stem hebben ze niet. Taxation without representation heet dat hier.

The race is on

Nu de conventies van zowel de Republikeinen als de Democraten voorbij zijn, kan de race naar het Witte Huis echt beginnen. Iedereen voorspelt dat het spannend kan worden.

Barack Obama mag misschien enkele procentpunten voorliggen op zijn Republikeinse uitdager Mitt Romney, de laatste werkloosheidscijfers geven de huidige president weinig reden tot optimisme. Met ruim 8 % werklozen blijft het economisch herstel moeizaam. Voor Romney meteen het bewijs dat de maatregelen van Obama niet werken.

Beide presidentskandidaten beseffen dat deze verkiezingen over "jobs" gaan. Met een activiteitsgraad van 63,5 % in de beroepsbevolking tekent Amerika voor het laagste cijfer sinds 1981. Romney sneert in de pers dat zowel Obama als hij meer mensen aan het werk willen, alleen is dat voor Obama een droom of een ijdele hoop terwijl de Mormoonse presidentskandidaat een plan heeft. Details over dat plan horen we nog niet van Mitt, maar als 'voormalig CEO' was hij wel dagelijks bezig met het scheppen van banen.

Vraag is: wat kan een president veranderen aan een economische realiteit? Voor Amerikanen blijft de leider van de natie in de eerste plaats een "commander in chief" die het land moet beschermen tegen Al Qaeda en andere vijanden. Maar volgens een recente poll vindt het volk zijn rol als manager van de economie toch nog belangrijker dan zijn bevoegdheid over de regering.

Nine eleven

Deze week zal Obama als succesvol " commander in chief" misschien subtiel proberen de emoties van het volk te bespelen. Elf jaar na de terroristische aanslagen op de Twin Towers in New York en het Pentagon kan hij pronken met de scalp van Amerika's grootste vijand sinds Adolf Hitler. De uitschakeling van Osama bin Laden in Pakistan door Navy Seal Team 6 zou in elk ander tijdsgewricht wellicht onmiddellijk goed zijn voor een herverkiezing, maar de economische situatie vandaag maakt van die commando-actie alleen een moment van genoegdoening.

Bovendien last Obama op 11 september een dag van politieke radio-stilte in. En ook Romney zal die dag geen verklaringen afleggen. De herdenking van de aanval op de Amerikaanse samenleving mag geen politiek thema worden. Op straat hoor ik instemmende geluiden: "No politics allowed on that issue".

Als president zal je het dus maar meemaken: je erft van je voorganger een uitzichtloze oorlog in een ver land, je zit opgezadeld met een tot dan onvindbare aartsvijand en je krijgt een economische crisis er bovenop. Als blijkt dat je die crisis nog niet helemaal meester bent, dan weet je dat een verlengd verblijf in Washington moeilijk ligt. En dat terwijl je de rest van de Bush-erfenis toch redelijk beheerd hebt. Frustrerend, zeker als je weet dat de meeste Amerikanen meer wakker liggen van het nieuwe iphone-model dat eraan komt dan van je herverkiezing. The presidency, it's a glorious burden.

Steven Decraene

Meest gelezen