Kantelstaten en besluitelozen
Ik vermoed dat ook in België de begrippen “swing states” en “undecided” stilaan in de pers vermeld zijn. Dat is me nogal wat hier, wat een gedoe over een erg klein aantal mensen.
Swing states zijn staten waar beide kandidaten van een aanhang van ongeveer een zelfde grootte kunnen genieten. En waar een klein groepje twijfelaars op het laatste nippertje de doorslag zouden kunnen geven. En daar gaat de strijd deze laatste weken over.
In België zijn er zoveel partijen, daar is er voor elk wel wat wils. Extreemrechts zoals Vlaams Belang, aan het andere eind van het politiek spectrum PVDA, in het midden ergens CD&V, beetje naar links de SPA en Groen, beetje naar rechts de N-VA en Open VLD. En daartussen nog enkele gelegenheidspartijtjes zoals Gemeentebelangen, Piratenpartij of Partij voor de vooruitgang naar vroeger…
Hier in de USA is dat dus helemaal niet het geval. Aangezien elk district voor de volksvertegenwoordiging “winner takes all” is, en dat principe ook geldt voor de presidentverkiezingen - meerderheid in een staat geeft je al de electoral college stemmen voor die staat - is er hier geen proportionele vertegenwoordiging van een derde opinie buiten de Republikeinse en Democratische partij.
Die komen wel op voor de verkiezingen - onder meer Libertijnen, Groenen, Socialisten - maar krijgen door het kiessysteem nooit een echte kans op vertegenwoordiging in gemeenteraad, staatsparlement of federaal parlement.
Twijfelaars hebben de keuze tussen zwart en wit
Dus de twijfelaars, de “undecided” voelen zich niet thuis in geen van de twee grote partijen, maar moeten toch ergens een keuze maken, indien ze hun stem niet willen laten verloren gaan. Niet vergeten dat er hier in de VS geen stemplicht is, je hoeft helemaal niet te stemmen als je er geen zin in hebt, of als je wat te diep in het glas hebt gekeken de avond voordien.
Geen probleem… Maar wat die twijfelaars zolang aan de zijkant doet staan, is me een groot mysterie. De keuzes zijn nogal erg duidelijk: een overheid die nogal wat inspraak en invloed heeft op jouw dagelijks leven, of een overheid die een heel beperkte rol speelt en de vrije markteconomie zijn gangetje laat gaan. Zwart-wit. Veel grijs grondgebied tussen de twee keuzes is er niet…
Die twijfelaars zijn dan ook het onderwerp van veel grapjes op tv en internet. Saturday Night Live, het top satirische tv-programma dat elke zaterdagavond miljoenen kijkers aantrekt, had onlangs een keigoede parodie over die Undecided:
"Enkele twijfelaars hadden nog wat extra informatie nodig om hun keuze te maken, en dus mochten ze enkele vragen rechtstreeks aan de kandidaten stellen… “Wanneer zijn de verkiezingen? Wie zijn de twee kandidaten voor het presidentschap en wees aub zo specifiek mogelijk? Wie is de huidige president? Is hij opnieuw verkiesbaar? Indien zo, zouden we dan zijn ervaring in beschouwing mogen nemen?”. Hilarisch gewoon.
Die 3 tot 8% van de bevolking, of ze nu ongeïnteresseerd of oningelicht zijn, of gewoon zich niets van politiek aantrekken, gaan dus binnen enkele weken de toekomst van het land in hun handen houden. Hou je vast….
Bart Ryckbosch