Stille reconquista of herovering van Mexico

Old Town San Diego is één van die plaatsen in de VS die het midden houdt tussen historisch erfgoed en themapark. De oude Spaanse sporen zijn er dermate opgepoetst en bijgekleurd dat het een tikkeltje potsierlijk wordt.

Charmant en kitscherig tegelijk, lokt de oude stadsbuurt elke dag grote groepen toeristen. Die maken op die manier heel even kennis met de Spaanse wortels van Zuidwest-Amerika, een regio die tot halfweg de negentiende eeuw tot het Spaanse koloniale rijk en daarna tot het onafhankelijke Mexico behoorde.

Gelukkig geven de Mexicaanse eethuisjes in de zijstraten de buurt een wat authentieker en hedendaagser latino-accent. Dus mag je niet te streng zijn voor het Bokrijk-gehalte van oud San Diego.

Dat de - meestal blanke - Amerikaanse toeristen zich even vergapen aan de Spaanse cultuur staat in een schril contrast met de verhoudingen in het echte dagdagelijkse leven. Daar staan latino’s zelden in het voetlicht, maar krijgen ze de bijrollen toebedeeld van klusjesman, tuinman, schoonmaakster, koks en keukenpersoneel, bouwvakkers, fruitplukkers en vleesverwerkers. Belangrijke, onmisbare maar ook laag betaalde jobs.

Zelfs in Old Town San Diego zag ik, in de vroege ochtenduren, latino straatvegers de stoep vegen, en de bladeren en het vuil wegblazen. En toch is het een kwestie van tijd vooraleer die hispanic of latino-minderheid een prominente plaats zal opeisen in de Amerikaanse economie, politiek, media en cultuur. In feite is dat al volop aan de gang.

Elke godvergeten town along the road heeft wel zijn Mexicaanse eethuis - een prima en pittig alternatief voor de monotone fastfoodketens. En zelfs in die ketensector is de latijnse keuken doorgedrongen: van Taco Bell over Chipotle Mexican Grill tot Pollo Tropical. Persoonlijk schuif ik liever aan tafel in een kleine familiezaak, maar in elk geval bewijzen de taco-ketens dat Mexicaans-Amerikaanse ondernemers de markt al flink bestormen en geen genoegen nemen met de marge.

De politieke macht van de latino’s sluimert intussen nog als een slapende reus. Nu al kunnen ze de uitkomst van verkiezingen stevig beïnvloeden, zeker in swingstates als Florida, Nevada of Colorado. Maar dat is klein bier vergeleken met het toekomstige politiek gewicht van de Hispanics, eenmaal de kinderen en tieners van nu hun stemrecht zullen gebruiken. Bijna één op de vier minderjarigen (-18) in Amerika is een latino! Dat percentage zal nog wel een tijdje blijven klimmen.

Amerika hispaniseert, en langs mijn route door het zuidwesten is dat overduidelijk. Spaanse radiozenders, Spaans gebabbel in de keukens en onder hotelbedienden, Spaanse verkiezingsspotjes en get-out-the-vote-activiteiten. Sommige Amerikanen slaan alarm, en noemen het een stille reconquista of herovering door Mexico van het gebied dat de VS 150 jaar geleden in handen viel. Sommige latino-activisten zullen hen daarin stiekem en triomfantelijk gelijk geven.

Bert De Vroey

Volg Bert en Els op Twitter via @bertdevroey en @aeyelse.