"Bezuinig de economie niet kapot"

Morgen begint de federale regering aan de begrotingscontrole om de begrotingsnorm van 2,15% van het bruto binnenlands product van de EU te halen. Daartoe zou ongeveer twee tot drie miljard euro extra bespaard moeten worden. Het belooft weer een flink partijtje armworstelen te worden, te meer omdat PS-vicepremier Laurette Onkelinx (links) de coalitiegenoten eerder had geërgerd door te pleiten voor wat minder besparingen.

Ietwat verrassend krijgt Onkelinx nu steun van de hoofdeconomen van grote financiële instellingen in ons land. Het gaat om de banken Belfius, KBC en ING en het beurshuis Petercam.

In De Standaard vragen zij dat de regering zich niet zou blijven blindstaren op kortetermijndoelstellingen zoals die 2,15% norm.  Volgens de economen zou iets minder besparen het vertrouwen op de financiële markten niet onderuit halen, zoals de afgelopen jaren beweerd werd. 

In de plaats zou de regering volgens hen evenwel de overheidsfinanciën op een meer structurele manier en op termijn moeten saneren, onder meer door de aanpak van de vergrijzing en de hervorming van de pensioenen en de arbeidsmarkt.

Wel is er in het clubje van hoofdeconomen een dissidente stem: die van Geert Noels van Econopolis. Niet besparen is volgens hem struisvogelpolitiek. Het huidige begrotingstekort is niet conjunctureel, maar wel structureel. De staat kan overigens wel besparen, zegt Noels, omdat het overheidsapparaat blijft aangroeien en inefficiënt blijft.

De voorbije jaren leken de financiële markten ongenadig die landen af te straffen, die hun begrotingsobjectieven niet haalden. De rente op staatsleningen ging dan de hoogte in en dat leidde dan tot nog meer overheidsuitgaven.

Toch is het nu uitgerekend de financiële wereldwaakhond van het Internationaal Muntfonds (IMF) die onlangs vraagtekens stelde bij die visie. Onlangs bracht hoofdeconoom Olivier Blanchard van het IMF een studie uit, waaruit zou blijken dat besparingen door de overheid meer drukken op de economische groei dan eerder gedacht werd.

Met andere woorden: doldriest besparen leidt tot minder of geen groei en daardoor moet er dus meer bespaard worden en het IMF zou die spiraal nu willen doorbreken, iets wat professor Paul De Grauwe (KU Leuven en London School of Economics) al een tijdje staat te verkondigen.

Opvallend is ook dat de bevoegde EU-commissaris Olli Rehn (links) nu ook eerder de voorkeur zou geven aan meer structurele besparingen dan fetisjisme over begrotingsnormen op korte termijn. 

Dat lijkt goed nieuws voor onze federale regering, maar die structurele maatregelen zouden echter veel moeilijker kunnen zijn dan het gebruikelijke schaven en schuiven met uitgavenposten en knip- en plakwerk met eenmalige maatregelen zoals we dat gewoon zijn bij de begroting.