Diplomatie wint in Iran - Tom Sauer

De wereld mag opgelucht ademhalen. Iran gaat akkoord om zijn nucleair programma in te perken in ruil voor een gedeeltelijke opheffing van de economische sancties. Het gaat weliswaar om een interim-akkoord, geldig voor zes maanden, maar het is veruit de belangrijkste stap voorwaarts sinds 2004.
opinie
Opinie

Het akkoord tussen de P-5 (VS, Rusland, China, Frankrijk, en het VK) en Duitsland enerzijds en Iran anderzijds preciseert dat Iran nog enkel uranium tot 5% mag verrijken, wat ruim onvoldoende is voor een kernbom. Daarnaast moet Iran het bestaand verrijkt uranium van 20% neutraliseren zodat het minder snel gebruikt zou kunnen worden voor militaire doeleinden. Verder komt er een stop op de zwaarwaterfabriek in Arak en op de uitbreiding van het aantal gas centrifuges, die nodig zijn voor de verrijking.

Dit pakket maatregelen zal onder streng toezicht staan van de inspecteurs van het Internationaal Atoom Energie Agentschap, zodat de kans op valsspelen klein is, en het vertrouwen tussen beide partijen stilaan kan groeien.

Sancties worden opgeheven

Dat vertrouwen zal nodig zijn om later een algemeen akkoord af te sluiten, waarbij alle economische sancties tegen het nucleair programma worden opgeheven. Dat laatste zal enkel gebeuren indien de internationale gemeenschap er van overtuigd is dat Iran het goed meent. Een complicatie daarbij is dat de opheffing van veel Amerikaanse sancties niet mogelijk is enkel op basis van het nucleair programma van Iran, maar dat Iran ook aan andere voorwaarden moet voldoen zoals de link met Hezbollah en Hamas.

Dit interim-akkoord is alvast een goed akkoord voor Iran omdat het land meer en meer geïsoleerd is komen te staan, en wel degelijk de economische sancties voelt. De nieuwe President Rowhani is in juni verkozen op basis van een programma dat beloofde de economie te doen heropleven, wat enkel mogelijk is indien de sancties worden opgeheven.

Hij is ook niet door het stof moeten kruipen, aangezien Iran haar recht op een civiel nucleair programma behoudt, inclusief het recht op verrijking. De internationale gemeenschap is tevreden aangezien de kans dat Iran kernwapens aanmaakt substantieel kleiner wordt, en een aanval op de militaire installaties quasi onbestaande. Indien het akkoord ook wordt uitgevoerd, kan het vertrouwen groeien, en kan Iran zelfs een constructieve bijdrage leveren bij het oplossen van het Syrië-conflict en bij de stabilisering van Afghanistan.

Valse noot

President Obama zal tot slot tevreden zijn dat zijn diplomatiek beleid het gehaald heeft, en kan daardoor zijn populariteit in eigen huis wat opvijzelen. De enige valse noot komt van Israël dat dit een slecht akkoord vindt. Onterecht, want als de kans afneemt dat Iran kernwapens aanmaakt is dat een goede zaak voor Israël, de enige nucleaire macht in het Midden-Oosten.

Israël heeft natuurlijk gelijk dat de kans dat Iran zich zal houden aan het akkoord niet 100% is. Die onzekerheid moet echter worden getolereerd. De internationale gemeenschap zal elke schending van het akkoord door Iran ongenadig afstraffen door opnieuw economische sancties in te voeren. Er is dus wel degelijk een stok achter de deur.

Tot slot zou deze deal ook de kernwapenstaten moeten aanzetten om hun eigen arsenalen verder af te bouwen of zelfs fundamenteel in vraag te stellen. Als Iran niet het recht krijgt om kernwapens aan te maken in één van de meest onstabiele regio's ter wereld, wie zijn wij, bijvoorbeeld binnen de NAVO, dan om zelf met kernwapens te blijven dreigen ?

(De auteur is professor internationale politiek aan de Universiteit Antwerpen, en auteur (samen met Jorg Kustermans) van het boek Vechten voor Vrede (Lannoo, 2013).)

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen