Het vliegend hert is een bijtwonder
Het vliegend hert is een in ons land bedreigde keversoort, die zo'n 9 centimeter lang kan worden. De mannetjessoort heeft overigens enorme en lange kaken, die op een gewei lijken. Die kaken dienen voor het liefdesduel, vertelt doctoraatsonderzoeker en biologe Jana Goyens.
"De kevers grijpen er elkaar vast, waarbij de ene probeert de andere op te heffen en op zijn rug te gooien. Als de tegenstander uitgeschakeld is, heeft de winnaar de tijd om te paren met de vrouwtjes."
Goyens vroeg zich af hoe de mannetjes zoveel kracht met hun kaken konden uitoefenen, hoewel die erg lang zijn. De verwachting is dat je dan net weinig kracht hebt, zoals bij een lange tang, waarmee het moeilijker grijpen is. Goyens liet vliegende herten in een krachtmeter bijten.
"De mannetjes bijten met 6.9 newton, de vrouwtjes gemiddeld met 1.1 newton, bijna zes keer minder dus", stelt ze. "Het was dus duidelijk dat de mannetjes effectief hard kunnen bijten. De bijtkracht van de mannetjes is te vergelijken met een gewicht van 700 gram dat je op een tandenstoker balanceert op je vinger."
CT-scans van de kop van de kevers brachten duidelijkheid over hoe mannetjes, waarvan de kop flink breder is dan bij de vrouwtjes, toch erg hard kunnen bijten.
De mannelijke kaakspieren bleken vier keer zo groot als die van de vrouwtjes. Ze zijn ook perfect georiënteerd voor een zo groot mogelijke bijtkracht. "De spieren werken bijna loodrecht op de as van het scharnier naar de spieraanhechting. Ga je schuiner, dan verlies je kracht", aldus Goyens.
Haar onderzoek werd gepubliceerd in het het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Experimental Biology. In verder onderzoek binnen haar doctoraatstraject wil Goyens kijken hoe de grootte van de kop invloed heeft op voor de soort belangrijke functies als lopen en vliegen.
