"We werden behandeld als criminelen"

Dat er dringend nood is aan een wettelijk kader voor draagmoederschap in ons land, daar kunnen Johnny en Carmen Tratsaert-Despodt uit Middelkerke van meespreken. Na de geboorte van Mylan zijn ze in een juridische nachtmerrie beland. Hun zoontje is intussen al 6 jaar oud, maar beide wensouders zijn nog steeds niet zijn wettelijke ouders. "Wat als er iets met mij gebeurt?"
Mylan, Carmen en Johnny (foto uit 2011).

Johnny is al enkele jaren samen met Carmen als ze besluiten aan kinderen te beginnen. Ze hebben allebei al kinderen uit een vorige relatie, maar zouden toch graag samen een kindje krijgen. Om medische redenen kan Carmen echter zelf geen kind meer op de wereld zetten en via een arts belanden ze bij draagmoederschap. Een vriendin van Carmen blijkt bereid om draagmoeder te zijn voor het koppel.

Johnny en Carmen nemen een advocaat onder de arm om na te gaan hoe ze het draagmoederschap het best regelen. "Die vertelt ons dat draagmoederschap niet wettelijk geregeld is, maar dat er ook geen wetten tegen zijn", zegt Johnny. Een overeenkomst wordt op papier gezet, de vriendin wordt bij de dokter bevrucht met het zaad van Johnny en raakt daarna vrij vlot zwanger. Negen maanden later wordt Mylan geboren.

Na de geboorte besluiten Johnny en Carmen de adoptieprocedure op te starten. Op papier is immers de draagmoeder de wettelijke moeder. "In eerste instantie werd onze adoptie goedgekeurd", vertelt Johnny. "Maar onze advocaat had in het contract een bedrag gezet voor de onkosten voor de draagmoeder en dat mag wettelijk gezien niet. Daarom is de overheid in beroep gegaan en is de adoptie uiteindelijk nietig verklaard."

"Wat als met mij iets gebeurt?"

Johnny en Carmen worden veroordeeld voor commercieel draagmoederschap en kindermishandeling. Er is volgens de rechter immers een som geld betaald aan de draagmoeder in ruil voor een kind en dat kan wettelijk niet. Na een jarenlange procedureslag wordt het koppel begin dit jaar uiteindelijk in beroep vrijgesproken, maar daarmee komt nog geen einde aan de rechtsonzekerheid. Mylan is wettelijk nog steeds de zoon van Johnny én van de draagmoeder.

"Ik ben intussen al 52 jaar oud, wat als er iets met mij gebeurt?", vraagt Johnny zich af. Hij heeft via de notaris op papier laten zetten dat Mylan bij zijn vrouw moet blijven als hij overlijdt en niet aan de draagmoeder wordt toegewezen. "Die zekerheid is er natuurlijk nooit", zegt hij al acht hij de kans dat de draagmoeder Mylan opeist bijzonder klein. "Op een enkele keer na heeft de draagmoeder Mylan nog nooit gezien."

De 6-jarige Mylan weet zelf niet dat hij met een draagmoeder ter wereld is gekomen. "We vinden hem daar nog wat te jong voor", zegt Johnny. "We gaan er zeker geen geheim van maken maar om de hele zaak te snappen, is hij nog niet oud genoeg." Ook om de hele juridische rompslomp uit de doeken te doen, vindt hij zijn zoon nog veel te jong.

"Mochten we het allemaal op voorhand hebben geweten, dan zouden we het wellicht opnieuw doen", vertelt Johnny kordaat. "Alleen hadden we dan geen specifieke som op papier gezet voor de doktersonkosten, de zwangerschapskledij…" Hij hoopt vooral dat er snel een wettelijk kader komt voor draagmoederschap, zodat niemand nog in zo’n situatie belandt. "We hebben niets verkeerd gedaan, maar werden als criminelen behandeld", zegt Johnny. "Nu ja, Mylan stelt het goed en uiteindelijk is dat het belangrijkste."

Meest gelezen