Ook over asiel en migratie is er een akkoord
De vergadering van Di Rupo en de partijvoorzitters was begonnen om 15 uur vanmiddag. Het nieuws dat er een akkoord bereikt was over asiel en migratie, sijpelde al door in de vooravond. Toch duurde het nog tot 22 uur voor de onderhandelaars naar buiten kwamen, wellicht omdat ze de teksten nog grondig wilden bekijken en nalezen.
De partijen zijn het erover eens dat de asielprocedure gemiddeld maar zes maanden meer mag beslaan. Voor de zogenoemde veilige landen zou het zelfs binnen de 15 dagen moeten lukken.
Gemeenten die zelf geen asielzoekers opvangen - dat zijn er een 60-tal - zullen onder druk worden gezet om dat wél te doen. Ze zullen ook voor echte opvang moeten zorgen. Asielzoekers enkel geld toestoppen, wat er vaak toe leidt dat ze naar de grote steden trekken, zal niet langer volstaan.
Daarnaast wordt de strijd tegen mensenhandel, schijnhuwelijken en fraude opgedreven. Er komt ook een kordater terugkeerbeleid en één enkele minister voor Asiel en Migratie. Nu is die bevoegdheid nog verdeeld tussen twee staatssecretarissen. De diensten op het terrein, zoals Fedasil en de Dienst Vreemdelingenzaken, zullen eveneens beter moeten samenwerken.
Over de gezinshereniging en de snel-Belgwet waren al verstrengingen afgesproken in het parlement. De onderhandelaars, ook de PS, sluiten zich daar nu bij aan. Op vraag van de Franstalige liberalen van de MR zal één landstaal, bijvoorbeeld het Frans, wel nog altijd volstaan om Belg te worden, ook als je in Vlaanderen woont.
Kandidaat-Belgen zullen verplicht een inburgeringscursus moeten volgen. Vlaanderen legt die taal- en inburgeringscursussen al langer op aan al zijn nieuwkomers, maar de Franstalige liberalen zouden willen dat in de Vlaamse Rand rond Brussel een Franstalige inburgeringscursus ook geldt en dat ligt moeilijk voor de Vlamingen. Die kwestie zal later nog in de regering worden besproken.
Nu de begroting rond is, zijn de onderhandelaars toe aan de laatste loodjes. Asiel en migratie was daarbij nog het meest heikele punt. In justitie moet voorts de knoop nog worden doorgehakt van de zogenoemde niet-samendrukbare straffen. Dat betekent dat een rechter in zijn vonnis kan bepalen hoeveel jaar een veroordeelde zeker moet uitzitten van zijn gevangenisstraf. Ook over de sociale integratie en het gelijkekansenbeleid zal nog worden gesproken.
Wie wordt minister in de nieuwe regering?
Formateur Di Rupo zei gisteren dat hij hoopt op een regering "in de komende dagen". Bij de Vlaamse onderhandelaars was vanmorgen een gelijkaardig geluid te horen. En dus klinkt de vraag wie er een ministerportefeuille gaat krijgen, steeds luider. De partijvoorzitters Bruno Tobback (SP.A) en Alexander De Croo (Open VLD) worden het zeker niet.
Hun collega Wouter Beke (CD&V) heeft nog geen uitspraken gedaan over zijn toekomst. De keuze van de ministers ligt bij de partijvoorzitters, maar zij laten voorlopig niet in hun kaarten kijken. Bij de SP.A circuleert de naam van Johan Vande Lanotte het meest. Ook Caroline Gennez is een mogelijkheid.
Bij Open VLD worden Annemie Turtelboom, nu op Binnenlandse Zaken, en ontslagnemend minister van Economie Vincent Van Quickenborne genoemd. Wie er voor CD&V het veld in gestuurd zal worden, is moeilijker te voorspellen.
Aan Franstalige kant zijn Laurette Onkelinx en Paul Magnette de meest logische kandidaten voor de PS. Bij het CDH zijn Joëlle Milquet en Melchior Wathelet, ook allebei in de huidige regering-Leterme, de namen die in het oog springen. Voorts liet huidig minister van Financiën Didier Reynders (MR) al weten opnieuw "beschikbaar" te zijn, maar voor de SP.A ligt dat erg moeilijk.
Wanneer kan Di Rupo officieel premier zijn?
De deadline voor Di Rupo om officieel premier te zijn, lijkt te liggen op donderdag 8 december. Dan is er een nieuwe Europese top en Europees president Herman Van Rompuy zei vanmorgen nog dat hij "hartsgrondig" hoopt dat hij Di Rupo daar zal ontmoeten als eerste minister. Dat is belangrijk voor de geloofwaardigheid van ons land op de financiële markten.
Om dat rond te krijgen zal het snel moeten gaan. Zo is het nodig dat de onderhandelaars tegen vrijdag alles afgewerkt hebben, om in het weekend op de partijcongressen het regeerakkoord goed te kunnen keuren. Waarna Di Rupo maandag de eed zou kunnen afleggen. Woensdagavond zou er dan ten vroegste een vertrouwensstemming volgen, pas daarna is Di Rupo volwaardig premier.