Vlaamse regering stelt "Handvest voor Vlaanderen" voor

Vlaamse politici zoeken al decennia naar een soort Vlaamse grondwet. In de vorige legislatuur dienden verschillende partijen een voorstel in, maar tot een consensus kwam het nooit.

De meerderheidspartijen hebben nu wel een tekst klaar. Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) heeft het over een "identiteitskaart van Vlaanderen, met een tijdloos karakter". De tekst neemt vooral de rechten en vrijheden over van het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie en van de Belgische grondwet. "We zijn de eerste deelstaat in de Europese Unie die het Europees Handvest implementeert. Dit is een uniek moment", zegt Peeters.

Hoewel het woord "natie" in de preambule staat, is de tekst geen echte grondwet of onafhankelijkheidsverklaring. "Zo'n basistekst voor een deelstaat is niet uitzonderlijk. Alle Duitse deelstaten hebben er een", zegt CD&V-fractieleider Ludwig Caluwé.

N-VA-fractieleider Kris Van Dijck ziet het Handvest als een "statement" tegen het negatieve beeld dat sommigen over Vlaanderen in het buitenland hebben. De SP.A wijst vooral op de sociale punten uit de tekst. "Vlaanderen is hiermee verankerd als sociale entiteit", zegt fractieleider Bart Van Malderen.

De meerderheidspartijen roepen de oppositiepartijen op om de tekst mee te onderschrijven. Die hebben al negatief gereageerd, omdat ze bij de uitwerking ervan niet betrokken waren.

"Het Handvest vergt een zo breed mogelijk politiek draagvlak. De holderdebolderwijze waarop de Vlaamse regering het vandaag aan de pers voorstelt, geeft dit Handvest een valse start. Dat is zeer betreurenswaardig. Het getuigt van een voortdurend misprijzen voor al wie niet behoort tot haar eigen tijdelijke meerderheid", zegt Sas van Rouveroij, fractieleider van Open VLD.

Maanden geleden kreeg Van Rouveroij naar eigen zeggen van de minister-president de vraag om mee te werken aan het Handvest. De bemerkingen van de liberale fractie werden overgemaakt. "De minister-president omschreef de liberale bemerkingen als zeer constructief en zou die voorleggen aan de coalitiepartners. Daarna zou de minister-president terugkoppelen om verdere afspraken te maken."

Dat laatste is volgens van Rouveroij nooit gebeurd, hoewel Kris Peeters in "Villa Politica" stelde dat de toevoegingen van Open VLD in het document werden opgenomen.

"In de Vlaamse regering blijkt maandenlang gebakkeleid te zijn geweest tussen de meerderheidspartijen over het woordje 'natie'. Toen er uiteindelijk een akkoord uit de bus kwam in de schoot van de verdeelde Vlaamse regering, besliste die de tekst zo snel mogelijk te communiceren", zegt van Rouveroij. "Daarbij negeerde ze zonder verpinken de gemaakte afspraken met Open VLD. Als voorbeeld voor de waarden waarvan dit Handvest de uiting moet zijn, kan dit alvast tellen", luidt het bij de liberalen.

"Een Handvest is een basisdocument voor onze Vlaamse samenleving. Derhalve moet het de tand des tijds kunnen doorstaan en dus een meerderheid - die per definitie tijdelijk is - kunnen overstijgen. In die zin is en blijft Open VLD dit initiatief genegen. Volgende dinsdag op de fractievergadering, als we de tekst rustig hebben kunnen nalezen, zal mijn fractie haar standpunt over dit Handvest bepalen", besluit Van Rouveroij.