Ethiopische premier Meles Zenawi is overleden

Sinds juni was Zenawi niet meer in het openbaar gezien. De regering zei dat hij aan het herstellen was van een ziekte, maar meer details werden niet bekendgemaakt.

Op de staatstelevisie is vanmorgen dan aangekondigd dat de eerste minister vannacht overleden is. Over de omstandigheden is maar weinig bekend, hij zou een "plotse infectie" hebben opgelopen, zo klinkt het.

De woordvoerder van de Ethiopische regering heeft ook bekendgemaakt dat Zenawi verzorgd werd in het buitenland, zonder te zeggen waar juist. In juli waren er berichten dat de premier in een ziekenhuis in Brussel lag.

De Ethiopische grondwet bepaalt dat vicepremier Hailemariam Desalegn nu de taken van de eerste minister zal overnemen. Zenawi was meer dan 20 jaar de sterke man in Ethiopië.

Meles Zenawi was de sterke man van Ethiopië sinds 1991, toen hij en zijn Volksfront voor de bevrijding van Tigray (TPLF) dictator Mengistu Haile Mariam van de macht verdreven. Van 1991 tot 1995 was hij president van Ethiopië tijdens een overgangsbewind, en sinds 1995 is hij premier en de feitelijke sterke man.

Het westen beschouwde Zenawi lang als een van de nieuwe Afrikaanse leiders die meer democratie zouden brengen op het Afrikaanse continent. Onder Zenawi werd Ethiopië inderdaad een meerpartijenstaat. Maar dat was slechts schijn, zo bleek.

De Ethiopische premier stond bekend als een harde werker en een controlefreak. Tot aan zijn dood heerste hij met ijzeren vuist over Ethiopië. Gaandeweg  doken er meer berichten op van mensenrechtenschendingen en gewelddadig onderdrukken van elke oppositie tegen zijn bewind.

Onder Zenawi vocht Ethiopië ook een bloedige oorlog uit met zijn afgescheurde buur Eritrea, waar Isaias Afewerki aan de macht is, zijn voormalige medestander van tijdens de guerrilla-oorlog tegen Mengistu. Zenawi mengde zich ook in buurland Somalië en stuurde troepen om daar allerlei islamitische rebellen te bestrijden. De oorlog tegen Eritrea won Ethiopië nog, maar in Somalië boekte Zenawi niet echt resultaat. Zeker is dat beide oorlogen massa's geld kostten, terwijl Ethiopië sowieso al een arm land is.

In eigen land kreeg Zenawi af te rekenen met verschillende rebellengroeperingen, zoals het Oromo Bevrijdingsfront in het zuiden van het land, het Afar Bevrijdingsfront in het noordoosten en het Bevrijdingsfront voor West-Somalië, in het oosten van het land.

Vorige maand werd duidelijk dat er iets mis was met Meles Zenawi, toen hij niet opdaagde op een vergadering van de Afrikaanse Unie in de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba. Dat voedde de speculaties over zijn gezondheidstoestand, hoewel het regime uiterst karig met commentaar bleef.