N-VA breekt door in gemeenten en steden

Winnen of verliezen hangt af van de cijfers die je als vertrekpunt neemt. In vergelijking met de vorige gemeenteraadsverkiezingen? In vergelijking met de laatste Federale of Vlaamse verkiezingen? Of een cijfer dat de partij zelf naar voor schuift?

Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen haalde de partij 1% van de stemmen. Het kon dus niet anders dan dat de N-VA  nu een pak meer zou halen, ook al omdat de partij toen maar in een handvol gemeenten met een eigen lijst deelnam en nu zowat overal. Het doel was duidelijk: de N-VA wou een grote partij worden met een goede inplanting in heel Vlaanderen.

Dat lukt. De partij verovert in de meeste gemeenten een ereplaats, meestal op het tweede of derde schavotje. Regelmatig het eerste.

De N-VA bestempelt de resultaten als een "historische" overwinning. Dat klopt dus als je vergelijkt met de vorige gemeenteraadsverkiezingen, maar ook al het cijfer dat De Wever zelf naar voor schoof, 15%, het referentiepunt is.

Er is nog een vergelijkingscijfer. Tijdens de campagne bleek in onze politieke portretten dat veel lijsttrekkers droomden van een even goed resultaat als bij de laatste federale verkiezingen.  Die droom komt uit als je kijkt naar de uitslag van de provincieraden. De N-VA klopt af op ruim 28pct. Dat is fors meer dan CD&V die eindigt op ruim 20%.

De resultaten zijn dan ook indrukwekkend. In één klap is de partij de grootste in 41 gemeenten. Dat lukt in de steden, maar ook in landelijke dorpen.

Op de eerste plaats in de symbolische stad Antwerpen, maar ook ver daar buiten. Bijvoorbeeld in Izegem van minister Geert Bourgeois: + 15%. Ook andere kopstukken duwen de uitslag de hoogte in, zoals Jan Jambon in Brasschaat of minister Muyters in Edegem.

In de communautair beladen gemeente Bilzen is de N-VA even groot als CD&V. In oud-Heverlee is ze de grootste en stoot ze een burgemeester na 35 jaar van zijn troon. Ook in Lier, Turnhout en Aalst is de partij de grootste. In Sint-Niklaas levert de N-VA de burgemeester.

Maar de echte afrekening komt er pas de volgende dagen als de coalities gesmeed zijn. Dan zal blijken hoeveel burgemeesters en schepenen de N-VA haalt.

De N-VA vreest dat de andere partijen haar zullen uitsluiten. Alvast burgemeester Antoine Denert van Kruibeke, die nu onder de vlag van de N-VA opkwam, verliest zijn sjerp. Maar ook in enkele steden komt de partij niet aan de macht, zoals Brugge, Leuven, Hasselt en Gent.

Een goed cijfer om te vergelijken is de uitslag van de verkiezingen van de provincieraden. En ook daar scoort de N-VA goed. Ze komt gemiddeld op 28%. Dat is vergelijkbaar met het resultaat bij de vorige federale verkiezingen en fors meer dan bij de laatste Vlaamse verkiezingen.

De partij heeft dus haar hoofddoel bereikt: uitgroeien tot een grote partij met een stevige lokale basis, maar of ze groter is dan CD&V zal nog zorgen voor wiskundige en politieke discussies. Op basis van de stempercentages wel, maar uiteindelijk tellen het aantal burgemeesters en schepenen om de macht te meten. En dat kan nog gewonnen worden door CD&V.

Of dit resultaat inderdaad een duidelijke afwijzing van de regering Di Rupo is, zullen volgende verkiezingen moeten uitwijzen. Je kan die uitslag van de N-VA immers ook omgekeerd lezen: 70% van de Vlamingen heeft niet voor de N-VA gestemd, dus ook niet tegen Di Rupo.

Erik Wijnen