"Het is een avontuur hé, meneer"

Na een verfrissende fietstocht door de nevelige heuvels in het ontwakende landschap van de Vlaamse Ardennen, kom ik om 8.15 uur aan in Zottegem-station. De grote autoparking die normaal gezien al van vroeg in de ochtend bomvol staat, is zo goed als leeg. Een slecht teken?

In de centrale gang onder de sporen is het erg druk, maar het zijn vooral scholieren. De vaste pendelaars naar Brussel zijn bij nader inzien dun gezaaid. De meesten hebben blijkbaar geen risico genomen.

En ze hebben gelijk. De trein waarvoor ik ga, een spitstrein naar Schaarbeek om 8:18u, is afgeschaft. Het is een halfuur wachten op de volgende naar Brussel, maar ik heb een masterplan: de boemel naar Gent staat net vertrekkensklaar (op schema!) en zou ik daar niet snel opspringen? In Gent zullen de mogelijkheden om naar Brussel te rijden, wellicht groter zijn dan in Zottegem, waar er maar één trein per uur is buiten de spits.

De vlaag van overmoed bekomt me slecht. In Gent Sint-Pieters blijkt de situatie dramatisch. Veel rode cijfers op de borden, en vaak heel lange vertragingen tot een uur en meer. Het halfuur wachten in Zottegem - de slechte optie - blijkt plotseling niet zo'n slechte geweest te zijn. Het is bijzonder rustig in de stationsgebouwen, slechts enkele pendelaars kijken wat vreemd of verrast naar de borden met de rode cijfertjes.

Het is speuren naar de eerste trein richting Brussel, want de meeste treinen die rijden, gaan richting kust. Er is nog een optie over de stad Aalst, een boemeltrein die er wat langer over doet. Een meevaller: de trein vertrekt over enkele minuten, om 9:08u.

Het perron is nagenoeg leeg. Weinig mensen geloven er blijkbaar in. En terecht: kort voor hij moet binnenrijden, verschijnt op het bord "afgeschaft". Er komt net een Afrikaanse zakenman de roltrappen boven. Een student legt hem uit dat de trein is geannuleerd. "De trein is afgeschaft, meneer", probeert de student. "Afgeschaft. Hij rijdt niet. Geen trein. Pas de train." De man kijkt ongelovig: hij had duidelijk verwacht dat België beter georganiseerd zou zijn dan dit.

Een blik op de infoborden leert dat er nog een trein is naar Genk, maar die heeft al 35 minuten vertraging. Daarnet was dat nog maar 23 minuten. Wordt dit wachten op Godot? Ik spring terug op de boemel naar Zottegem die wél helemaal volgens het boekje rijdt. Vooral de lijnen die ook door of naar Wallonië moeten, zijn getroffen. Maar over lange afstand zijn dat wel de meeste verbindingen. Terug naar af, ik ben bijna 2 uur onderweg. Van thuis uit kan ik gewoon de auto naar Brussel nemen.

In Zottegem staat het NMBS-personeel te wachten op de uitstappers: er is meteen een aansluiting naar Brussel, de trein is zelfs even blijven wachten om de aansluiting te verzekeren. Ik vraag het na voor de zekerheid: ja, de trein gaat tot in Brussel, wellicht Brussel-Noord, omdat Centraal en Zuid sowieso niet "bediend" worden. Meer nog: de IC-trein wordt niet omgevormd tot stoptrein (zoals met andere treinen gebeurde), maar zal normaal rijden. Ik stap op.

De trein spoort door groene landschappen en mistige beemden. Het is helemaal niet druk in de coupé. Ontspannend: is de trein niet een beetje reizen? En het moet gezegd: ik kan de tekst voor het artikel rustig voorbereiden, dat had in de auto niet gekund.

Er zitten twee verdwaalde studenten op, op weg naar Brussel. "Ik ben eens benieuwd hoeveel er op school gaan zijn straks", zegt de ene. Bij het binnenrijden van Brussel is er toch wat verwarring: een mevrouw komt me zeggen dat de trein niet tot in Brussel-Noord geraakt. Het wordt Jette of Bockstael. Dat wordt bevestigd door de conductrice. Ze helpt iedereen in de coupé persoonlijk verder, en toont me een kaart van de Brusselse metro.

Het is improviseren, ook voor de NMBS. In Jette stopt de trein aan een perron waaraan gewerkt wordt. We moeten om af te stappen helemaal naar voren wandelen door de trein, maar daar afstappen blijkt niet te lukken. We gaan dan helemaal terug naar achteren in de trein, onder de verbaasde blikken van de passagiers die we net waren gepasseerd. Achteraan lukt afstappen wel netjes.

Samen met een ouder vrouwtje zoek ik me een weg naar de uitgang in Jette-station, tussen de werken door. Ze is blij dat ze niet alleen is. "Het is leuk dat de mensen solidair zijn en samen de trein proberen te nemen. Het is een avontuur hé," glimlacht ze. Ik wilde iets zeggen, maar ze is me voor. "Als je tijd hebt, is het allemaal geen probleem."

In Brussel verloopt het openbaar vervoer van de MIVB licht verstoord, toch volgens een man die beweert dat zijn tram 20 minuten te laat is. Maar al bij al valt dat toch mee op de lijn die ik moet hebben. Om half 12 wandel ik binnen bij de VRT, na 3 uur 45 minuten onderweg. Maar toegegeven, slechts een deel daarvan was reistijd op de trein. En we zijn er, is dat niet het belangrijkste? Alleen: hoe raken we vanavond terug naar huis?

Michaël Torfs