Op TV wint de natuur altijd - Kristien Bonneure

Het is de derde ecofabel van Brosens en Woodworth. Na Khadak (in Mongolië) en Altiplano (in de Andes) is er nu dat ‘Vijfde seizoen’, gefilmd in… de Condroz. Het zijn brede, trage, weidse, symbolische en -ondanks het milieuthema- onmodieuze films.

Ze doen me denken aan wat ik op televisie het liefste bekijk, het énige waar ik met plezier voor ga zitten, moet ik eerlijk zeggen: natuurdocumentaires. Niet de nerveus verknipte en van een beat voorziene snippers wildlife die National Geographic of Discovery Channel voorschotelen. Meestal gaat het dan alleen over de superlatieven in de natuur: het snelste jachtluipaard, de wreedste oerwoudspin, de diepste vis, het hoogst levende knaagdier, noem maar op. Stuntwerk en competitie, de natuur als een videogame.

Ik hou van trage majestueuze cameratravellings langs de Afrikaanse savanne of de Russische permafrost. De vijf delen ‘Africa’ van de BBC, onlangs op Canvas. ‘Earthflight’, het landschap vanuit het oog van vogels. En laatst zag ik op de Evangelische Omroep een schitterende docu over migrerende dieren: walvissen die bijna van pool tot pool zwemmen, kraanvogels die over de Himalaya (!) vliegen om te overwinteren in India. 'Extended families' van olifanten die weken richting waterpoel schrijden.

Uiteraard gelden daar ook de wetten van het medium: een strakke regie, aangepaste muziek, en als er al een presentator in beeld komt (David Attenborough, Bruce Parry, Michael Palin) dan hoort hij een gelooide kop te hebben. Het is in scène gezet, ik weet het, soms worden ijsbeertjes uit de zoo bij beelden van hun “mama” in het wild geplakt (hoewel de BBC belooft om dat niet meer te doen). Maar het is zo mooi.

Ik zag een bruine berenfamilie die het lichtste jong afvaardigt om in een slanke boom te klimmen, waar een Siberische boswachter hoog en droog een bijenkast heeft opgehangen. Het jong knaagt wat touwen door en “’t was een wonder boven wonder”: honingfeest voor de hele familie. Winnie de Poeh in het echt. Of twee mannetjesgiraffen die elkaar harde meppen met hun hoorns geven, omdat er maar plaats en eten is voor één. Ik dacht dat giraffen vredelievend waren.

Altijd, maar dan ook altijd, steek ik iets op van die natuurdocumentaires. Niet zelden krijg je er ook mooi de kringloop van de dingen te zien: seizoenen, zon, regen, dag, nacht, geboorte, dood. Voor het geval je die als drukbezette eenentwintigste-eeuwse mens even uit het oog verloren zou hebben.
Het hoeft ook niet ver weg te zijn. De BBC heeft ooit een schitterende reeks gemaakt in gewone achtertuinen, een ontzettend boeiend ecosysteem van egels, vleermuizen, honderden torren en wormen.

Met respect voor de collega’s die dat allemaal in elkaar steken, maar ik heb geen behoefte (meer) aan talkshows, late night of niet, aan infotainmentreportages, aan soaps, reality, aan gezwets. Zelfs niet aan 'degelijke' tv-reeksen uit het hoge noorden.

Geef mij maar mijn natuurdocumentaires, waarvoor dank, Canvas. Ik volg Cees Nooteboom in zijn laatste bundel ‘Brieven aan Poseidon’: “Altijd als de wereld te machtig word moet ik naar de dieren, de opdringerige duidelijkheid van de mensen ketst af op hun ondoordringbaarheid. Kijk vijf minuten in de ogen van een uil en je weet niet meer zeker wie je bent".

Kristien Bonneure

(De auteur werkt voor Cobra.be, de cultuursite van de VRT.)

@Allen: reageren op deze bijdrage impliceert dat u zich schikt naar de regels voor deelname aan onze discussieforums; lees dus de regels - mod.