Waarom kwam Vanackere onder vuur te liggen?

Steven Vanackere heeft nooit een geheim gemaakt van zijn "ACW-signatuur" of banden met de christelijke arbeidersbeweging. Daar is op zich natuurlijk niets mis mee, maar een opeenstapeling van vermoedens over belangenvermening tussen Belfius en het ACW is de minister nu fataal geworden.

Er is al langer heisa over de rol van de christelijke werknemersbeweging ACW in de bank Dexia, onder meer over het al dan niet geven van staatswaarborgen aan de coöperanten van Arco, het financiële vehikel van het ACW, dat in vereffening is gegaan na de ondergang van de groep Dexia. Die ondergang heeft het ACW in elk geval veel geld gekost en bij de beweging moet nu bespaard worden en sneuvelen er banen.

Dat gebeurde allemaal indertijd toen de Franstalige liberaal Didier Reynders (MR) nog op Financiën zat en Vanackere de buitenlandse politiek van ons land beheerde. Tot dan was er voor Vanackere geen vuiltje aan de lucht, maar dat veranderde toen hij en Reynders in de nieuwe regering-Di Rupo hun ministerportefeuilles ruilden en Vanackere dus minister van Financiën werd. Op Financiën was Vanackere de eindverantwoordelijke voor de door de Belgische staat overgenomen bank Dexia Bank België, intussen omgedoopt tot Belfius. Door die verantwoordelijkheid werd Vanackere als ACW'er plots kwetsbaar voor alle mogelijke deals die er nog zouden gesloten worden tussen het ACW en Belfius.

Enkele weken geleden zette de N-VA plots de aanval in met een dossier waaruit zou moeten blijken dat het ACW zich schuldig had gemaakt aan het ontwijken van belastingen. Die dossiers werden overhandigd aan het gerecht en de bijzondere belastinginspectie, die een vooronderzoek instelde. Toen het ACW tegen de vakbond ACV in ook even de notionele belastingaftrek overwoog en daarna moest intrekken, kreeg de beweging nog meer de wind van voren. 

Tot dan was vooral de top van het ACW kop van Jut, maar toen onlangs bekend raakte dat het ACW en de bank Belfius een deal hadden gesloten over de winstbewijzen van het ACW, kwam ook Vanackere onder vuur.

Waar gaat dat nu over? Concreet was het ACW in de loop der tijden via de eigen banken Bacob en Artesia opgegaan in Dexia en zou de beweging, die veel leden heeft, veel klanten hebben aangebracht voor die bank. In ruil daarvoor had het ACW van Dexia in 2000 voor 110 miljoen euro winstbewijzen gekregen, die recht geven op stemrecht en op dividend, winstuitkeringen dus. Na de overname van Dexia Bank België door de Belgische staat eind 2010 waren die deelbewijzen bij Belfius Bank terechtgekomen en dus bij de federale overheid.

Onlangs sloten het ACW en Belfius een deal waarbij die winstbewijzen werden omgezet in een "eeuwigdurende achtergestelde lening" waarvoor het ACW jaarlijks een vergoeding zou krijgen. Op zich is daar niets mis mee, maar de politieke discussie barstte wel los of die vergoeding "marktconform" was of een "vriendendienstje" voor het ACW.

De oppositie, maar ook coalitiepartner Open VLD wilden nu meer weten over die deals tussen ACW en Belfius, te meer omdat de verantwoordelijke minister Steven Vanckere een "ACW-stempel" meedroeg.

Vanackere kreeg bij hoorzittingen in het parlement veel kritiek, maar hij hield vol dat hij "recht in zijn schoenen stond", iets wat ook bevestigd werd door de top van Belfius Bank. Een echte "smoking gun" werd er ook niet gevonden, maar toch hield de "ACW-schaduw" over Financiën allerlei vermoedens in stand en kon de communicatie van Vanackere en zijn medewerkers ook beter.

Toen uitlekte dat Belfius-bestuurder Wouter Devriendt ook een kantoor had op het kabinet van Financiën, was dat op zich ook geen ramp, maar wel ontkende Vanackere dat eerst, waarna hij bakzeil moest nemen.

Dat gezigzag en de opeenstapeling van incidenten maakte de sfeer rond de minister onwerkbaar en vandaag heeft Vanackere dus zijn conclusies getrokken. Of er daarmee een einde komt aan de ACW-Belfius-saga, is echter niet zeker.