Stil manifest - Kristien Bonneure

Er staat een olifant in de kamer. De verkiezingscampagne stuitert in het rond, met veel gedruis, cijfers, argumenten en gebekvecht over belastingdruk, concurrentievoordeel, herstelbeleid. Dat ‘herstel’ slaat helaas niet op dat kleine detail in de statistieken: het schrikbarend hoge aantal aantal burn-outs, depressies, zelfmoorden of pogingen daartoe. Ik moet er nog het eerste (politieke) woord over horen. Of gaat een burn-out over als de begroting in evenwicht is? Ik mis een debat over niet-materiële waarden. Die passen blijkbaar noch in een NVA-, noch in een PS-model.

Meer bomen

Een paar ideetjes om de menselijke maat niet uit het oog te verliezen. Plant meer bomen. Niet eens de helft van de Vlamingen woont op wandelafstand van een natuurgebied(je). En voor iedere nieuwe boom wordt een oude omgehakt. Twee proffen met visie vragen een Bosplan. ‘De versnippering, de verrommeling van het landschap moet dringend een halt toegeroepen worden. Als we niets doen, is tegen 2030 een derde van de Vlaamse oppervlakte verhard.’ Een vergezicht geeft rust. Fysiek en mentaal. Elke boom in de stad is een boven- en ondergronds anker voor de gestresseerde mens. Ik las eens deze wijze woorden: als ze wifi-signalen konden verspreiden, dàn zou je nogal eens wat bomen zien verrijzen. Helaas produceert een boom alleen maar zuurstof.

Meer luisteren

Draai de volumeknop naar links. Er komen nog altijd auto’s bij. Herlees de vorige zin eens: er komen nog altijd auto’s bij. Bij een job hoort tegenwoordig een wagen. Waar we er mee moeten blijven, is een raadsel. We razen maar voort. Ik wandel in het park in mijn stad Vilvoorde, in het Hallerbos, in het Zoniënwoud, de drone van het verkeer zwijgt nooit. Spreid de vliegroutes. In een Schaarbeekse tuin werd mijn gesprek vorige week om de twee minuten gesaboteerd. We konden elkaar niet meer verstaan. Gelukkig word je daar niet van.

Sinksenfoor, Gentse Feesten, Tomorrowland: je moet ze niet verbieden, maar binnen de perken houden. Investeer in bemiddeling, in plaats van in een conflictmodel. Ook voor andere kwesties –van echtscheiding tot het samenleven met kankerpatiënten en Roma-families- is het een aan te bevelen weg, om te leren luisteren naar elkaar en geen abonnement te nemen op de vrederechter. Hou journalisten, advocaten en andere ‘stokers’ op afstand, en organiseer het overleg.
 

Meer stilte

Mag het ook rustiger op kantoor? De Sociaaleconomische Raad voor Vlaanderen heeft net een studie uit over ‘Het nieuwe werken’. In landschapskantoren, waar we stilaan allemaal onze kost verdienen, stijgt de stress; er is voortdurend gepraat en afleiding. ‘Ze zijn niet goed voor de concentratie’. Awel dan? Maak meer thuiswerk mogelijk. Richt die werkvloeren waar ik pleinvrees van krijg anders in, met rustige hoeken en veel meer groen. Ik wil geen clean desk, maar MY desk, met mijn spullen. Anders kan ik net zo goed in een wachtzaal gaan werken. Waarom ook geen echte stille ruimte in een bedrijf, school, ziekenhuis, winkelcentrum, luchthaven … om op adem en op nieuwe ideeën te komen. Weet u dat er in het hoofdkwartier van de VN in New York een (neutrale) Meditation Room is, al sinds de jaren vijftig?

En meer poêzie

Neem psychotherapie volwaardig op in de ziekteverzekering. Praten en luisteren helpt. Ik hoorde eens een huisarts zeggen dat hij graag stille retraites wil kunnen voorschrijven. Dat zal het RIZIV minder kosten dan die dagelijkse dosis antidepressiva voor meer dan een miljoen landgenoten.

Investeer in muziek, beeldende kunst, theater, in dichters en musea. Dat geld wordt terugverdiend, wijst onderzoek uit. Kunst brengt mensen bij elkaar, en laat hen zichzelf overstijgen. Een culturele ervaring is dat moment waarop de grond en de hemel zich openen en ik een briesje -of soms een rukwind- uit een andere, niet zo verdomd onttoverde wereld voel. Dat beleven heeft geen prijs, alleen een onmetelijke waarde.
Cultuur, natuur, stilte, op mensenmaat. Om persoonlijk en maatschappelijk weer in balans te komen. Welke politicus durft over de olifant te beginnen?
 

(Kristien Bonneure werkt voor cobra.be, de cultuurwebsite van de VRT. Op 27 mei verschijnt haar boek ‘Stil leven’ bij Lannoo.)

Meest gelezen