"2 scenario's: regering met N-VA op alle niveaus of tripartite"

"Ik zie twee grote scenario's: ofwel een regering met de N-VA op alle niveaus, ofwel de klassieke tripartite." Dat heeft N-VA-voorzitter Bart De Wever gezegd in het "afterdebat" van "Terzake14" met de partijvoorzitters. De Wever zegt dat hij optimistisch is en "van plan om te lukken". Al ziet hij ook partijen die liever willen dat hij mislukt. Alle Vlaamse partijen vinden dat het federale informateurschap hem toekomt.

De Wever wil snel vooruit gaan, zo zegt hij in de studio van "Terzake14". "Morgenvroeg starten we met de eerste ronde voor de Vlaamse regeringsvorming. Wellicht kunnen we in de marge daarvan ook al gedachten uitwisselen over de andere niveaus."

De Wever heeft alle partijen die verkozenen hebben in het Vlaams Parlement, uitgenodigd voor een gesprek. "Dat hoort erbij. Het is een ritueel van de democratie." De Wever benadrukt dat het gaat om een eerste ronde van gesprekken, het aantal partners "versmallen" is voor later.

De N-VA-voorzitter krijgt alvast een zelfbewuste Gwendolyn Rutten (Open VLD) op de koffie. "Gisteren waren we nog blij dat we hadden standgehouden. Vandaag zijn de cijfers ontegensprekelijk: wij zijn bij de winnaars. We gaan federaal in de Kamer sterk vooruit, samen ook met MR. We voelen ons gesterkt", zegt ze.

De Open VLD-voorzitter is niet al te vriendelijk voor haar socialistische regeringspartners. "Zowel de SP.A als de PS hebben federaal verloren. Het omgekeerde is waar voor de liberale familie. Zij gaan erop achteruit. Wij gaan erop vooruit. Dat is een signaal waar je niet omheen kan kijken. De kiezer smaakt de liberale recepten."

Rutten maakt ook duidelijk dat de liberalen aan beide kanten van de taalgrens aan elkaar vastgeklonken zijn. "Wij staan schouder aan schouder als liberale familie", zo luidt het.

Beke: "Regeringsbeleid is niet afgestraft"

SP.A-voorzitter Bruno Tobback benadrukt dat zijn partij 13 zetels behoudt in de Kamer. "De federale meerderheidspartijen scoren goed of houden minstens stand. Maar de tripartite heeft de verkiezingen niet gewonnen. Het is duidelijk dat het initiatief bij Bart De Wever ligt."

CD&V-voorzitter Wouter Beke sluit zich aan bij de analyse dat de regeringspartijen erop vooruit gaan. "Het regeringsbeleid is niet afgestraft." Dat is volgens Beke opmerkelijk omdat de regering moeilijke beslissingen heeft moeten nemen door de crisis. In andere Europese landen gaan de regeringspartijen daardoor wel achteruit.

Beke ziet in de eerste plaats een herverdeling van de zetels van de oppositie, waarbij de zetels van het Vlaams Belang naar de N-VA zijn gegaan. In de coalitiegesprekken moet het nu gaan over het sociaaleconomische beleid voor de komende jaren, en niet over de staatshervorming, zegt hij.

Wouter Van Besien van Groen benadrukt dat twee derde van de kiezers niet op de N-VA heeft gestemd en dat die een andere koers willen. Net als de andere voorzitters geeft hij wel aan dat hij aan de koning zal zeggen dat het initiatiefrecht ook op federaal niveau bij De Wever moet komen. Daar is iedereen het dus over eens.

De Wever: "Het spel is begonnen"

"Iedereen gunt mij de eer om het initiatief te nemen. De vraag is: wordt deze eer ook een genoegen. Bij sommigen hoor je al dat het geen genoegen zal worden", reageert De Wever daarop. Waarna hij in de clinch gaat met Tobback, die insinueert dat hij nu al excuses zoekt voor een mogelijke mislukking.

"Ik denk dat we de eerste al kennen voor wie de eer geen genoegen zal zijn", is de reactie van De Wever. "Ze beginnen al te praten over potentiële mislukkingen en ze in mijn schoenen te schuiven. Het spel is begonnen."

De N-VA-voorzitter toont zich "optimistisch" en "van plan om te slagen". "Je moet spelen met de kaarten die je gekregen hebt. Het is onze uitdaging om daar een succes van te maken. Daarvoor moet je de psychologie en de uitgangspunten van elke partij heel goed peilen en voorzichtig vooruitgaan."

Desondanks ziet De Wever wel partijen die hem liever zouden zien falen. "Ik kan mij wel inbeelden dat er sommigen zijn die stilletjes al denken: stuur die maar vooruit en laat die maar mislukken, dan landen we op een tripartite."

Hij kijkt dan duidelijk in de richting van de PS -al noemt hij de partij niet bij naam- want even later luidt het: "Ik zie twee grote scenario's: ofwel een regering met de N-VA op alle niveaus. Dat is wat ik wil en ik weet met wie ik moet praten. Ofwel het scenario waarvan ik denk dat de PS het wil: de klassieke tripartite." Het doel van De Wever is naar eigen zeggen een "regering die ideologisch congruent is".

Rutten: "Tal van mogelijkheden"

Alle voorzitters zijn het idee genegen dat er samenhang moet zijn tussen de Vlaamse en de federale regering. "Wij willen geen vechtfederalisme. Dat betekent niet dat er perfecte symmetrie moet zijn", zo verwoordt Beke het.

Ook Tobback benadrukt dat het geen "boksmatch" mag worden tussen regeringen. "Als je uit de crisis wil, heb je regeringen nodig die samenwerken", voegt Rutten eraan toe. "De kiezer heeft de kaarten geschud met tal van mogelijkheden", blijft ze op de vlakte over de regeringsvorming.

Vlaams Belang-voorzitter Gerolf Annemans geeft De Wever niet veel kans om te slagen. "Het is best mogelijk dat hij buitenspel gezet wordt. Dat is de inzet van de komende weken. Of dat hij een troostprijs krijgt in de Vlaamse regering. Het Belgische systeem zal niet snel omgaan met een partij als de zijne, zoals ze dat ook niet hebben gedaan met mijn partij."

Dat de traditionele partijen zich niet als verliezers beschouwen, ziet De Wever niet als een probleem. "We draaien de bladzijde van de campagne om. Je kan beter met partijen onderhandelen die goed in hun vel zitten dan met partijen die de psychologie hebben van een nederlaag, want dan krijg je koningsdrama's en voorzitterswissels en allerlei toestanden. Dat is nu niet aan de orde."

Meest gelezen