"Diplomatie vermengd met regelrechte spionage"

Via de klokkenluider WikiLeaks worden een kwart miljoen geheime documenten van de ambassades van de Verenigde Staten verspreid. "Ik moet nog meer informatie inwinnen, want voorlopig is de omvang hiervan niet duidelijk", zegt Vanackere in "De ochtend" op Radio 1.

"Maar niet alles is verontrustend. Dat er harde taal wordt gesproken over de leiders, dat overstijgt niet het niveau van de gemiddelde lezersbrief en dat gebeurt ook in onze diplomatie", relativeert hij. "We moeten daar niet flauw over doen, diplomatie is geen werk voor koorknapen. Bovendien kan het ook helpen om inzicht te krijgen in de politieke situatie in een land."

"Wat mij vooral verontrust, is de vermenging van diplomatieke taken met regelrechte spionage. Zeker als diplomaten worden aangemoedigd om persoonlijke informatie over enkele mensen in te winnen, is de grens tussen de belangen en de middelen overschreden", zegt Vanackere. Volgens de publicaties had of heeft de VS plannen om bij de VN en bij secretaris-generaal Ban Ki-moon te spioneren.

"Het is logisch dat dit het Witte Huis in verlegenheid brengt, sommige dingen blijven nu eenmaal beter geheim. Maar misschien moeten we er in deze geglobaliseerde wereld mee leven dat transparantie steeds absoluter wordt", zegt hij over de rol van WikiLeaks en het internet in het algemeen.

Ook over België wordt gesproken in de gelekte documenten. De VS zou België hebben gevraagd om enkele gevangenen uit de omstreden Guantánamo-basis op te nemen. Washington zou daarvoor druk hebben uitgeoefend op de regering van ontslagnemend premier Yves Leterme (CD&V) met het argument dat het een goedkope manier is voor ons land om wat meer op het voorplan te komen in Europa.

"Wat een lek", sneert Vanackere. "Howard Gutman, de ambassadeur van de VS in ons land, heeft dat zowat letterlijk gezegd in een toespraak. Dat zijn inderdaad argumenten die worden gebruikt, maar daarom beïnvloedt dat onze beslissing nog niet. We moeten nu ook niet alles tot lek gaan verheffen", zegt Vanackere. "Zeker over ons land heeft WikiLeaks tot nu toe nog niets schokkends gepubliceerd."

WikiLeaks is via 5 kranten met internationale uitstraling begonnen met de publicatie van de zogenoemde "cables", rapporten die de VS-ambassades van over de hele wereld naar het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken sturen. Tot nu toe zouden slechts enkele honderden van die cables zijn vrijgegeven, vermoedelijk wel de belangrijkste of de meest opzienbarende. Toch is het mogelijk dat de komende uren en dagen nog heel wat aan het licht zal komen.