Ban Ki-moon voert druk op in Veiligheidsraad

De VN-Veiligheidsraad zit momenteel bijeen om zich te beraden over een antwoord op de situatie in Libië. Volgens Ban Ki-moon is er geen tijd te verliezen en is er snel concrete actie nodig. De komende uren zijn “beslissend” voor Libië, aldus de VN-secretaris-generaal.

In zijn toespraak tot de Veiligheidsraad waarschuwde Ban Ki-moon ook voor het groeiende vluchtelingenprobleem en de toenemende voedselschaarste in het land. Volgens hem is het duidelijk dat het regime de mensenrechten geschonden heeft. De verantwoordelijken voor het geweld moeten gestraft worden, klonk het.

Een andere opvallende toespraak tijdens de zitting, was die van de Libische VN-ambassadeur. De man is overgelopen naar de oppositie en vroeg strenge sancties tegen Khaddafi. Het is de hoogste diplomaat tot nu toe die de Libische leider de rug toekeert. Zelfs Ban Ki-moon kwam hem feliciteren (zie foto boven).

Een ontwerpresolutie, opgesteld door Frankrijk en Groot-Brittannië, zegt dat het geweld tegen de betogers in Libië een mogelijke misdaad tegen de menselijkheid is. De tekst roept ook op tot een wapenembargo, een reisverbod voor toplui van het regime en de bevriezing van hun tegoeden.

Het wordt wel uitkijken hoe Rusland en China -die over een vetorecht beschikken- gaan reageren. Die zijn traditioneel geen grote voorstanders van sancties en zeker niet van wat ze "inmenging in binnenlandse aangelegenheden" plegen te noemen. Peking en Moskou vrezen precedenten waarbij de VN zich met de toestand bij hen zal gaan moeien.

De Europese ministers van Buitenlandse Zaken zijn het eens geworden over sancties tegen toplui van het Libische regime. De EU-raad van Buitenlandse Zaken reageert met de beslissing op de bloedige repressie van het protest door de troepen van de Libische kolonel Moe'ammar al-Khaddafi. Die sancties worden volgende week formeel van kracht.

Concreet vaardigt de EU nu een wapenembargo uit tegen Libië, komen er reisbeperkingen voor Libische leiders en worden hun financiële tegoeden in Europa bevroren. Eerder had Zwitserland al de Libische tegoeden geblokkeerd. De Verenigde Staten hebben de banken gevraagd om transacties met Libische tegoeden in de gaten te houden.

Nog vanmiddag is de NAVO-raad in Brussel bijeengekomen over de crisis in Libië. Na het spoedberaad werd meegedeeld dat de NAVO voorlopig niet tussenbeide zal komen in de Libische crisis, maar dat het de situatie wel van kortbij zal blijven opvolgen, in overleg met andere internationale organisaties.

In de mededeling van de NAVO is ook niets terug te vinden over plannen om schepen en vliegtuigen te sturen naar het gebied om te helpen met de repatriëring van buitenlanders. NAVO-secretaris-generaal Anders Fogh Rasmussen (foto) sprak eerder nochtans over een grote catastrofe op de drempel van Europa.

Tijdens het beraad is onder meer gesproken over het instellen van een vliegverbod voor Libische vliegtuigen zodat die de evacuatie niet kunnen hinderen en niet kunnen bombarderen, maar die "no flight zone" komt er voorlopig dus niet. EU-topdiplomate Cathy Ashton zei eerder dat ze die optie niet uitsloot, Al benadrukte ze dat zoiets in de praktijk heel complex is.

De Franse president Nicolas Sarkozy (foto) heeft intussen als eerste buitenlandse leider de Libische kolonel Khaddafi opgeroepen om ontslag te nemen. Sarkozy deed dat tijdens een bezoek aan Turkije, maar het is niet duidelijk of de Turkse regering de oproep steunt.

Voormalig premier en huidig liberaal fractievoorzitter in het Europees Parlement Guy Verhofstadt (Open VLD) heeft intussen de EU opgeroepen om Khaddafi voor het Internationaal Strafhof in Den Haag te dagen. Verhofstadt had ook kritiek op de afwachtende houding van de EU in de crisis in Libië.

Eerder had ook Navi Pillay, de VN-hoge commissaris voor de Mensenrechten gezegd dat het Libische regime de eigen burgers beschiet met tanks, vliegtuigen en helikopters. Zij nam de termen "massamoord" en "misdaden tegen de mensheid" in de mond.