Khaddafi rukt op, maar stuit op bommen

Maandag stonden de rebellen nog op 60 kilometer ten oosten van Sirte, een belangrijk bolwerk van Khaddafi in het centrum van het land. Even brak daar paniek uit in Sirte, in het stamland van Khaddafi, maar inmiddels lijkt het regime weer aan de winnende hand.

Dat komt vooral door de betere bewapening en organisatie bij het leger. Dat heeft de rebellen onder vuur genomen met artillerie en tanks en heeft hen de voorbije dagen terug oostwaarts gedreven.

Vandaag heeft het Libische leger dan opnieuw de belangrijke olieterminals van Ras Lanuf en Marsa Al Brega ingenomen. Dat verstoort de plannen van de rebellen om van daaruit olie uit te voeren. Op 80 kilometer ten oosten daarvan zijn burgers op de vlucht geslagen voor de troepen van Khaddafi.

Vanavond hebben correspondenten van AFP daar nieuwe bombardementen gemeld op het leger van Khaddafi. Blijkbaar willen de NAVO en de coalitie die nieuwe opmars van Khaddafi stuiten, net zoals vorig weekend. In open terrein zijn de tanks en artillerie van Khaddafi erg kwetsbaar voor moderne vliegtuigen en beschikken ze niet of nauwelijks over luchtafweer, wat het heen en weer golven van de frontlijn verklaart.

De voorbije week is de streek rond Ras Lanuf en Marsa Al Brega al vier keer van eigenaar verwisseld. Eerst namen de opstandelingen die steden in om vervolgens achteruit te worden geslagen door het leger van Khaddafi, dat daarna moest ophoepelen na hevige luchtbombardementen van de coalitie. En nu nu de rebellen wilden doorstoten naar het centrum, krijgen ze weer de wind van voren.

Analisten en de cameraman Eric Fux, die met de rebellen reist, zeggen al langer dat de opstandelingen luchtbombardementen en zware wapens nodig hebben. Dat eerste is snel gegeven, wapenleveringen liggen wat moeilijker omdat veel landen eerst willen kijken wie er zoal achter die rebellen zit en of die op termijn met elkaar niet slaags gaan raken. Anderzijds is de overwinning aan Khaddafi laten, nu ook niet echt een optie voor de rest van de wereld.

Enkele dagen geleden raakten de regeringsleiders het eens om het bevel over de hele operatie over te dragen van de "coalition of the willing" naar de NAVO. De afgelopen dagen werd die overdracht stapsgewijs uitgevoerd.

Eerst had de NAVO al het commando gekregen over het controleren van het vliegverbod boven Libië en over de controle van het wapenembargo in de Middellandse Zee. Daardoor werden alleen nog de bombardementen gecoördineerd door de "coalition of the willing".

Vanochtend werd in elk geval een eerste bombardement uitgevoerd op bevel van de NAVO. Het commandocentrum in Poggio Renatico, in het noorden van Italië, zou de komende dagen nog meer specifieke opdrachten uitvaardigen. "Alles loopt zoals gepland. De Canadese NAVO-bevelhebber Charles Bouchard zal wellicht binnenkort aankondigen dat hij het bevel voert over álle operaties", heeft een woordvoerder gezegd.

De afgelopen uren werden nog verschillende doelwitten gebombardeerd en getuigen hoorden onder meer explosies in de buurt van Tripoli.

Ook de zes Belgische F-16's die van op de basis Araxos in Griekenland deelnemen aan de operaties boven Libië, staan nu onder bevel van de NAVO. Voorheen werkten die toestellen ook voor de internationale coalitie.